අල්මේදාගේ හත් දවස

මේ පොතේ කතාව කියන්නේ ද එහි කතානායක අල්මේදා ය. ඒ නිසා මේ පොතින් කතුවරයා (Shehan Karunathilaka) කරන්නේ අපට අල්මේදාගේ කෝණයෙන් ලෝකය දෙස බලන්නට ඇරයුමකි. ඒ සඳහා අප පළමුව අල්මේදාව තෝරා බේරා ගත යුතු ය.

ඔහු ඡයාරූප ශිල්පියෙකි. ඔහු ඡයාරූප ශිල්පියෙකු හැටියට හමුදාවට ද කලක් සේවය කරයි. ජාත්‍යන්තර සංවිධාන වලට ද ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය ආයතන වලට ද සිය ඡයාරූප විකුණයි. ඊට අමතරව ඔහු මැදිහත් කරුවෙකුගේ භූමිකාවක් ද රඟපායි. ඒ යුද්ධය පවතින පහසුවෙන් යා නොහැකි තැන්වලට ඇතැම් අය ගෙන යෑම ද හරහා ය. ඒ සඳහා ඔහු ඔහුගේ පැරණි වෘත්තීය සබඳතා භාවිතා කරයි. මාධ්‍යවේදියෙකු සතු අයිතීන් ද නිදහස ද භාවිතා කරයි.

ඔහු සිය ඡයාරූප ඉහළ ගණන් වලට විකුණන අතරේ ඒවායේ මුල් පිටපත් සුරක්ෂිතව ද තබා ගනියි. ඒ මුදල් වලින් සූදුවේ ද යෙදෙයි. මත්පැන් මත්ද්‍රව්‍ය පමණක් නොව ලිංගික ඇසුර ද ලබා ගනියි.

ඔහුට සිය පියා සමග ද මව සමග ද ආරවුල් තිබේ. ඔවුන් විසින් ඔහුව අත හැර දමා ඇති බවක් පෙනේ. එය ඔහුගේ මනසේ දිගින් දිගට ම වද දෙන කරුණක් බව පෙනේ. එහෙත් වෘත්තීය ජීවිතය දිග හැරෙන්නේ පියා විසින් ඔහුට උපන්දිනයට තෑගි දුන් කැමරාව ඔස්සේ ය. පියාව මග හැරී යෑම සම්බන්ධයෙන් ඔහු සිය මවට දොස් නගන බවක් ද පෙනේ. මේ දෙදෙනාම නිතර නිතර ඔහුගේ මනසට ජීවිතයට සම්බන්ධ වෙයි. කතාව තුළ නැවත නැවතත් මතු වෙයි. ඒ දරුවෙකු අත්හරින ලද දෙමාපියන් වශයෙනි. ඒ සම්බන්ධයෙන් තරහින් පෙලෙන දරුවෙකු අපට දක්වමිනි.

ඔහු අසම්මත චරිතයකි. ඒ සම ලිංගික දිශානතිය නිසා ම පමණක් නොවේ. නිදහසේ ඔ්නෑම තැනක තරාතිරම නැතිව ලිංගික ව එක් වන චරිතයක් ලෙස ය. ඒ අතර ඔහුට පෙම්වතෙකු ද සිටියි. ඔහු සමග පෙමින් බැ‌ඳෙතත් ඔහු සෙසු අය සමග ලිංගික ඇසුර ද එම පෙම්වතාට හොරෙන් පවත්වා ගෙන යයි.

ඔහුගේ ජීවිතය ම ඡයාරූප ගොන්නකි. ඒවා අතර සිය වෘත්තීය ජීවිතය විසින් ඉල්ලා සිටිනු ලබන යුද්ධයට හිංසනයට අදාළ ඡයාරූප වලට අමතරව ස්වභාව සෞන්දර්ය හා ආදරය  පිළිබිඹු කරන ඡයාරූප ද ඇත. ඒවාට ඔහුට ඇති තද බැඳීම ඉතාම පැහැදිලිව කතාව පුරා ම පෙනේ.

ඒ ඡයාරූප අතර ඇති බොහෝ ඡයාරූප මිනිසුන් ඔවුන්ගේ වගතුග නම් ගම් සහිතව එලි කරන ඡයාරූප ය. ඔවුන්ගේ හෙලුව ලොවට කියා පාන ඡයාරූප ය. ඒ ඡයාරූප මගින් නිරාවරණය කරනුයේ එක් එක් පුද්ගලයන් පමණක් නොවේ. විවිධ ජන කොටස් ද කණ්ඩායම් ද සංවිධාන ද ඒ සමග හෙලිදරව් වන්නේ ය.  

ඒ නිසා ම ඔහුට එළඹිය හැකි අනතුර ගැන ද ඔහු දනියි. එහෙත් ඒ පිළිබඳව ද ඔහුගේ ජීවිතය පිළිබඳව ද විශාල බියක් ඔහුට තිබෙන බවක් පෙනේනේ නැත. ඔහුගේ අසම්මත බව පවා ලොවින් සඟවන්නට වෙහෙසන බවක් ද පෙනෙන්නේ නැත.

අල්මේදාගේ මව දෙමල හා බර්ගර් මිශ්‍ර ය. පියා සිංහල ය. අල්මේදා ගැන මේ තොරතුරු අසන කිසිවෙක් (ඒ කවුදැයි මේ ලියන්නාට මතක නැත) එසේ නම් ඔහු කවරෙක් වන්නේ දැයි ඔහුගෙන් අසයි. එවැනි satires කතාවේ හැම තැන ම ඇත. කතාව කියවා ගෙන යන්නට එයින් ලැබෙන අනුබලය මහත් ය.

සූදු කෙලින අල්මේදා statistical probabilities මත තීන්දු තීරණ ගන්නා කෙනෙකි. එයින් විපුල ප්‍රයෝජන ලබාගත් කෙනෙකි.

මේ සියල්ල කතාව දිග හැරෙන කල අපට වරින් වර දැනෙන්නට ලැබෙන්නේ ය. දැන් අපි අල්මේදා ගැන යම් පමණකට දනිමු.

මේ අල්මේදා මැරෙන්නේ ය. මැරී හොල්මනක් වන්නේ ය. ඒ හොල්මනට පාවී යා හැකි ය. සිදු වන හැම දෙයක් ම දැකිය හැකි ය. ඇසිය හැකි ය. ඒ දින හතක් යන තෙක් ය. එතැනින් ඒ ගන්දබ්බ අවදිය අවසන් වන්නේ ය. කතාවේ විස්තර වන්නේ ඒ දින හත ගැන ය. ඒ අල්මේදාගේ කටින් ය. ඒ කතාව කියන ඔහුට තමන් මළේ කෙසේ දැයි අමතක ය. ඔහු සොයා යන්නේ ඒ තොරතුර ය. අවසන් දින වන තෙක් එය ඔහුට ද අපට ද දැන ගන්නට ලැබෙන්නේ නැත. කතාවේ plot එක ඇත්තේ එතැන ය.

සිද්ධිය දිග හැරෙන විට අපට ඒ මරණය සිදු කළේ යැයි සැක කළ හැකි කීප දෙනෙක් ම කණ්ඩායම් කීපයක් ම හමුවේ. ඒ හැමට ම ඔහුගෙන් විශේෂයෙන් ඔහුගේ ඡයාරූප වලින් ගැලවීමට අවශ්‍ය වන හේතු ඒ ඡයාරූප තුළ තිබුනේ ය. ඒ කණ්ඩායම් අතර හමුදාව, ආණ්ඩුවේ දේශපාලන හස්තය, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ, එල්ටීටී සංවිධානය ද තිබිය හැකි බවට තොරතුරු අපට ලැබේ. ඊට අමතරව ඔහු සතු මුදල් අයිති කර ගැනීම උදෙසා හෝ ඔහුට ගෙවීමට ඇති මුදල් නොගෙවා පැහැර හැරීමට අවසර ලබා ගැනීම උදෙසා ඔහු මරන්නට ඇතැයි සැක හිතෙන කාරණා ද යෙදේ. එහෙත් වඩාත් සැකයට භාජනය වන්නේ ආණ්ඩුවේ ආශිර්වාද ලබන 88-89 කාලය තුළ ක්‍රියාත්මක වූයේ යැයි ද සැක කරන මැර කණ්ඩායම් ය.

අල්මේදාගේ පෙම්වතා වන ඩීඩී ද ඩීඩීගේ ඥාති සොහොයුරිය වන ජැකී ද අල්මේදා අතුරුදහන් වීමෙන් සංවේගයට පත්ව ඔහුට සිදු වූයේ කුමක් දැයි සොයන්නට වෙහෙසෙයි. ඒ අල්මේදාගේ මව ද සමග ය (ඇය එක මොහොතක දී සිය පුතු සොයා දෙන ලෙස ඉල්ලා පොලීසියට අල්ලසක් ද දෙයි).

දැන් ඔබට ඩිඩීගේ පියා හඳුන්වා දිය යුතු ය. ඔහු දමිළ දේශපාලනඥයෙකි. ආණ්ඩුවේ ඇමතිවරයෙකි. දෙමල නිජ බිම් ගැන විශ්වාස කරතත් දේශපාලනයේ දී උපාය මාර්ගික විය යුතු යැයි සිතා ආණ්ඩුව සමග වැඩ කරන (ඩග්ලස් දේවානන්ද, කරුණා, පිල්ලෙයාන් වැනි) දේශපාලනඥයෙකි. ඔහු අල්මේදා සමග ඩීඩීගේ ඇති සම්බන්ධයට කැමති නැත. එහෙත් ඒ සම්බන්ධයෙන් ඩීඩී ඉදිරියේ එදිරිවාදුකම් පාන්නට ද ඔහු අසමත් ය. ඩීඩීගේ මව ඔහු කුඩා කල මිය ගියා ය. සමහර විට ඩීඩීට දැඩි වාරණයක් පනවන්නට ඔහු අසමත් වන්නේ ඒ නිසා විය හැකි ය.

අල්මේදාගේ අතුරුදහන් වීමෙන් කලබලයට පත් වුනු තව කණ්ඩායමක් සිටී. ඔවුන් දමිල හිතවාදීන් ය. ඔවුන් කම්පනය වී ඇත්තේ අල්මේදාගේ අතුරුදහන් වීම ගැන නොවේ. ඔවුන්ට ලැබිය යුතු ඡයාරූප නොලැබී යනු ඇතැයි කියා ය. ඔවුන් කියන්නේ ඔවුන් දැනටමත් ඒවාට මුදල් ගෙවා ඇති බවකි.

අවසානයේ ඡයාරූප එකතුවට පොලීසිය ද අප කලින් කී දමිල හිතවාදී සංවිධානය ද ජැකී ද රණ්ඩු වෙති. ඩිඩීගේ පියා පොලිසිය බාර ඇමතිවරයාට මීට මැදිහත් වන ලෙස කියයි. ඔහු පැමිණ ඒ ජ්‍යාරූප සියල්ල ඔහුගේ බාරයට ගනියි. මේ සියල්ල අපට කියන්නේ මේ තැන් වල රස්තියාදු ගසමින් ඉන්නා අල්මේදාගේ අවතාරය බව ඔබට නැවතත් මතක් කරමි.

අල්මේදාගේ ජීවිතය වැදගත් වී තිබුණේ ජැකීට හා ඩිඩී ඇතුළු අල්මේදාගේ යාළුවන්ට පමණකි. තුනීයට මවට ද ඒ හැගීම තිබෙන්නට ඇත. ඒ යාළුවන් අතර අල්මේදාගේ ඡයාරූප වලින් ලෝකයට නිරවාරණය කළ යුතු පණිවුඩය ගැන සංවේදී මිතුරන් කීප දෙනෙකු ද සිටියෝ ය. ඔවුන් හත් වෙනි දිනයේ ඡයාරූප ප්‍රදර්ශනයක් පවත්වමින් ඒ පණිඩුඩය මුදා හැරියේ තමන්ගේ ජීවිත ද පරදුවට තබමිනි. ඒත් ලෝකයට ඒ පණිවුඩය ඇසුනේ නැත. ඡයාරූප ප්‍රදර්ශනය නැරඹීමට පැමිණියේ අතලොස්සක් පමණ ය. ඒ අය අතර පොලීසිය බාර ඇමති ද සිටියේ ය. ඔහු තමන්ගේ ඡයාරූප සියල්ල එකතු කර ගෙන ගියේ ය. ඒ ගැන විරුද්ධ වන්නට වත් ප්‍රදර්ශනය භූමිය තුළ කිසිවෙකු නොසිටියේ ය.

පියවි ලෝකයේ මේ සියල්ල සිදු වෙමින් තිබෙන අතරතුර හොල්මන් ලෝකයේ ද වෙනම ගතිකයන් ක්‍රියාත්මක වුනේ ය. පියවි ලෝකයේ ඒ හැටියට දක්නට නොලැබුණු හොඳ හා නරක අතර සටනක් හොල්මන් ලෝකය තුළ ක්‍රියාත්මක වුනේ ය. නරක පවා ඉදිරියත් වූයේ හොද සමග ය. දැන් ඒ ගැන කියන්නට අවසර. හොඳ ආචාර්ය රාජිනි (තිරණාගම යැයි සැක කළ හැකි) ගෙන් නියෝජනය වු අතර මුළුමනින් හොඳ නොවූ සෙසු පක්ෂය සේන (ජවිපෙ, එල්ටීටී සහ සියදිවි නසාගත් සෙසු අවතාර වලින් සමන්විත) මෙහෙය වූයේ ය. රාජීනි අහිංසක කිසිවෙකු මරණයට පත් කිරීම කොතරම් හොඳ අරමුනක් අරබයා වුව ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර සේන අරමුණ හොඳ නම් අහිංසකයන් කීප දෙනෙකු බිලි දෙන්නට සිදු වුව ද කමක් නැතැයි ඇදහුවේ ය. ඒ සේන තම ගෝල බාලයන් සමග එක්ව මිනිසුන් අතුරුදහන් කරන ප්‍රධානීන් කීප දෙනෙකු එලොව යන්නට මග පාදා ගත්තේ ය. ඒ තවත් අහිසංකයන් ගණනාවකට ද ඒ ඉරණම අත් කර දෙමින් ය. ඒ හොල්මන් අතර විශේෂ බලයක් තිබූ අතලොස්සක් දෙනා ගේ අනුග්‍රහය ලැබ ගෙන ය.

හොල්මන් ලෝකය හා පියවි ලෝකය අතර ගනුදෙනු සිදු වෙමින් කතාව ගලා ගියේ ය. සත් වෙනි දින අල්මේදා තමන් මරා දැමුයේ ඡයාරූප නිසා නොව ඩිඩී නිසා බව දැන ගන්නේ ය. ඔහුව මරා දමනු ලබන්නේ තමන්ගේ පෙම්වතා වූ ඩිඩීගේ පියා විසින් බව පසක් කර ගන්නේ ය. ඔහු පමණක් නොව අප ව ද වෙනස් ම යතාවක් ඉදිරියේ එසේ අතරමං කරමින් කතාව අවසන් විය යුතු ව තිබුණේ ය. ජාතිවාදය තරමට ම පන්තිභේදය තරමට ම නැත්නම් ඊටත් වඩා දුක්ඛදායක LGBT+ ප්‍රජාවගේ පීඩාව නීතිය අභිබවා ක්‍රියාත්මක වන හැටි පෙන්වමින් අවසන් විය යුතු ව තිබුණේ ය. නැගී සිටිය යුත්තේ සියලු ආකාරයේ පීඩයන්ට එරෙහි ව බව කියමින් අවසන් විය යුතු ව තිබුණේ ය. ඒ පණිවුඩය දක්ෂ ලෙස ගෙන ආවේ වුව ද එයින් පසු ද කතාව ඇදගෙන යෑමෙන් කතුවරයා තමන්ගේ කතාවට අසාධාරණයක් කර ඇතැයි මට සිතුනේ ය.

කතාව නිම කළ යුතු ව තිබුනේ අල්මේදා ම තම මරණය සිදු වූ දා ඩිඩීට කියන්නට හිතා ගෙන සිටි පණිවුඩය අනාවරණය කරමිනි. ඒ අනුන්ට ඔ්නෑ හැටියට නොව අපට ඔ්නෑ හැටියට ජීවත් වෙන්න පුළුවන් රටකට ගිහින් අපි අලුත් ජීවිතයක් අරඹමු යන්න ය.

පොතේ මා කැමති විශේෂත්වය ඒ තුළ political and other satire නොඅඩුව පැවතීම ය. ඒ හරහා අපේ මනස තුළ පෙරලියක් ඇති කිරීමට එය උත්සහ කිරීම ය. ඇතැම් තැනක ඒ satire වල ඉලක්කය බවට ජාත්‍යන්තර සංවිධානය ද බටහිර රටවල් ද හසු වෙයි. එහෙත් වැඩි මනත් ලෙස එය ඉලක්ක කර ගන්නේ අප ව ම ය. අපේ පරම්පරාවේ ඉතිහාසය අල්මේදාගේ ඡයාරූප හරහා මුදා හරිමින් අපට මග හැරී ගිය තැන් වලට අප ව යොමු කර ඒවා දෙස විමසුම් ඇසින් බලන්නට පොත දිරි දෙයි. මා දිගින් දිගට පොත තුළ රඳවා තිබීමට කතුවරයා සමත් වූයේ ඒ නිසා ම පමණක් නොවේ. ඊළග මොහොතේ කුමක් සිදු වේ දැයි යන කුතුහලය ජනිත කිරීමට පොත දිගින් දිගට ම සමත් වීම නිසා ය. ඊට අමතරව අල්මේදා වරෙක අප බොහෝ දෙනෙකුට ලං වන වරෙක අප අතර සමහරෙක් බැහැර කිරීමට ද කැමති වන චරිතයක් නිසා ම ඔහුගේ චරිතය පිළිබඳ කියවීම ද කුතුහලයක් වීම නිසා ය. මේ පොත දේශපාලනයෙන් පිරී තිබුන ද ඉහත කී කාරණා නිසා ම සාහිත්‍ය කෘතියක් ලෙස ද වෙන ම අගය කළ හැකි ය.