වියවුල නිරවුල් කර ගැනීම

කෙනෙකුට පරාර්ථකාමී මෝඩයෙකු විය හැකි ය. තව කෙනෙකුට අවංක නූගතෙකු විය හැකි ය. තවත් අයෙකුට මෝඩ ලෙස කළගුණ සැළකිය හැකි ය. මේ සියල්ල තුළ ඇත්තේ අවුලකට මුල ය. වියවුලකට මග ය.

පරාර්ථකාමීත්වය හොඳ දෙයකි. මෝඩ කම භයානක එකකි. ඒ දෙක එකතු වූ විට ඇතිවන ප්‍රතිඵලය අතිශයින් හානි කර විය හැකි ය. ඒ, පරාර්ථකාමිත්වය දකින බොහෝ දෙනෙකු ඉන් වශීවී මෝඩකම අමතක කර දමන බැවිනි. මෝඩකම මතු කර පරාර්ථකාමිත්වය අමතක කර දැමීම ද ඊට සමානව ගුණමකු ය. ඒ නිසා ම බොහෝ දෙනෙකු එයින් වැළකෙන්නට වග බලා ගන්නෝ ය. ප්‍රශ්නය හා අවුල ඒ නිසා ය.

අවංකව යමකට කැප වීම හොඳ දෙයකි. නූගත් කම බොහෝ විට අදූරදර්ශී පියවර ගැනීමට තුඩු දෙන්නකි. අවංකව කැපවිමට සූදානම් මිනිසෙකු අදූරදර්ශී පියවර ගැනීම සාමාන්‍ය කෙනෙකු එවැනි පියවරක් ගැනීමට ද වඩා භයානක ය. මක් නිසා ද යත් ඔහු කුමන බාධක පැමිණිය ද ඉන් අධෛර්ය නොවන්නට ඉඩ ඇති නිසා ය. අවංකව ම කැප වීම තුළ තමන් ගන්නා අදූරදර්ශී තීරණයෙන් එහා කිසිවක් නොසිතන නිසා ය.

කළගුණ සැලකීම හොඳ දෙයකි. එහෙත් එය මෝඩ ලෙස කිරීම හොඳ නැත. එයින් ඇතිවන අගෞරවයේ කොටසක් සැළකුම් ලබන්නාට ද හිමි වේ. එවැනි කළ ගුණ සැලකීමකින් කර ඇත්තේ නුගුණයක් මිස ගුණයක් නොවේ.

ලෝකය අයහපත් තැනක් වී ඇත්තේ නරක මිනිසුන් නිසා ම නොවේ. බොහෝ හොඳ මිනිසුන් මෝඩ වීමත් නූගත් වීමත් අදූරදර්ශී වීමත් නිසා ය.

පරාර්ථකාමිත්වය හා මෝඩකම

හිඟා කෑම සමාජ ව්‍යාධියක් බවට පත් ව ඇත්තේ වෙනත් ආදායම් මාර්ග නොමැති නිසා නොවේ. පරාර්ථකාමී මිනිසුන්ගේ නොමසුරු පරිත්‍යාගයන් නිසා එය වඩා ලාභදායක ව්‍යාපාරයක් වී ඇති නිසා ය. බොහෝ රැකියා වලින් ඉපයිය හැකි මුදලට වඩා වැඩි මුදලක් එම දානපතියන්ගේ පරාර්ථකාමීත්වය භාවිතයෙන් මේ හිඟන රස්සාවෙන් ඉපයිය හැකි නිසා ය. ඒ නිසා මේ ප්‍රදර්ශනය කරන පරාර්ථකාමිත්වයෙන් ඇතිවන්නේ අයහපතකි. නපුරකි.

ගොවිතැන කරුමයක් ව ඇත්තේ එයට අනුග්‍රහ නොලැබීම නිසා නොවේ. එයට ලැබෙන වැඩි අනුග්‍රහය නිසා එය ඵලදායික ලෙස සංවිධානය කර ගැනීමට වුවමනා නොවීම හේතුවෙන් ය. තමන්ගේ නිශ්පාදනය විකුණා ගැනීමට නොහැකි වූ විට එහි බර ආණ්ඩුව දැරිය යුතු යැයි යන අදහසේ එල්බ ගෙන සිටිම හේතුවෙන් වැවිය යුත්තේ කුමන භෝගය ද යන්න පිළිබඳව ලොකු වගකීමක් ගැනෙන්නේ නැත. බැරි වෙලාවත් වැරදුනොත් ණය කපා හැරීමට ද සහතික මිලක් ගෙවා ගැනීමට ද වෙනත් සහනාධාර දීමට ද ආණ්ඩුව ඉන්නා නිසා තීරණයේ වගකීම තමන්ට ගැනීමට සිදු නොවන්නේ ය. එසේ සදාකාලිකව අනුන් මත යැපෙන තත්වයට ගොවියා පත් ව තිබිම ශෝක ජනක ය. ප්‍රතිඵලය, බොහෝ බවභෝග පිටරටින් බදු සහිතව ආනයනය කිරීම ද මෙහි නිපදවීමට වඩා ලාභ දායක වීම ය. අප නිපදවන බවභෝග නම් අපනයන කිරීම හිතන්නටවත් බැරි වීම ය. ඒ සියල්ල මෝඩ පරාර්ථකාමිත්වයේ අතුරු ඵල ය.

වෙසක් දන්සැල් සංවිධානය කරමින් සෙසු මිනිසුන්ට සංග්‍රහ කිරීම පරාර්ථකාමී ය. එහෙත් දන්සැල් ඉදිරියෙන් යන සියලු වාහන නතර කරමින් පාරවල් අවහිර කර යනෙන ජනයාට සිය ගමන දුෂ්කර ක්‍රියාවක් කිරිම මෝඩ ය. දන්සැල් නිසා ම වෙසක් දිනයේ ගෙදරට වි සිටිමට ඇතැම් මිනිසුන් තීරණය කිරිම පිටුපස ඇත්තේ මෝඩකම සමග එක් වූ මේ පරාර්ථකාමිත්වය ඇති කළ විපාකයන් ය.

අවංකව ම කැප වීම හා නූගත්කම

දෙමාපියන් සිය දරුවන්ට ආදරේ ය. ඔවුන් වෙනුවෙන් කැපවීමට සූදානම් ය. ලෝකෙට පරකාසෙට නොව අවංකව ම කැප විමට සූදානම් ය. ඉතින් ඔවුන් තුරුලට ගෙන කවා පොවා රැක බලා ගන්නේ ඇතැම් විටක ඔවුන් විසින් කළ යුතු දේ ද තමන් ම කිරීමට බාර ගැනීමෙනි. එසේ බාර ගැනීමෙන් දරුවාගේ ස්වභාවික වැඩීමට, මානසික මෙන්ම ශාරීරික වර්ධනයට, තමන් කරන්නේ බාධාවක් බව මේ දෙමාපින් දන්නේ නැත. දන්නවා නම් ඔවුන් එය කරන එකක් නැත. ඔවුන්ගේ මේ නොදැනුම – නූගත් කම – දරුවන්ට ගෙන එන්නේ අයහපතකි. ප්‍රතිඵලය ශාරීරිකවත් මානසිකවත් දුබල දරුවෙකු නිර්මාණය කිරීම නම් අවංකව දරුවා වෙනුවෙන් කැප වුනාට වැඩක් නැත.

ජාතිය බේරා ගැනීම වෙනුවෙන් අවංකව ම කැප වෙන මිනිසුන්ගෙන් අඩුවක් අපට නැත. ඔවුන් කොතරම් ඒ සම්බන්ධයෙන් කැප වන්නේ ද යත් වෙනත් කිසි ම ජාතියකට තඹයකු දු දෙයක් දෙන්නට, මොන ම හෝ ඉඩ හසරක් දෙන්නට, ඔවුන් සමග, අඩු වශයෙන් ඔවුන්ගේ පළාත් සම්බන්ධයෙන් වත්, බලය බෙදා ගැනීමට කැමති නැත. වසර 30 ට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ අප යුද්ධ කළේ ඒ නූගත් අස්ථානයට පින් සිදු වන්නට ය. ඒ යුද්ධය ද තිරශ්චීනව අවසන් කර ලෝකයා ඉදිරියේ වග උත්තර බඳින්නට අපට සිද්ධ වෙන තැනට ද වැඩ සැළසුනේ ඒ නූගත්කම හේතුවෙන් ය. අද පවා උතුරේ සෙවනැල්ලකින් ද බියට පත් ව අනාරක්ෂිතව දකුණේ මිනිසුන් වෙසෙන්නේ ඒ නූගත්කම මත පදනම් ව කරන ලද කටයුතු හේතුවෙන් ය.

ආගම රැක ගන්නට ඉදිරිපත් වන ඇතැම් බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලා ද මේ උගුලට හසුවන්නෝ ය. තමන්ගේ නූගත් කම නිසා ම තමන් කරන කටයුතු වලින් තමන් රැක ගන්නට වලිකන ආගම ම පිරිහෙන බව ඔවුන්ට තේරෙන්නේ නැත. ලෝකයා ඉදිරියේ එය හෑල්ලුවට ලක් වන බව වටහා ගන්නේ නැත. ඒ නූගත් කමේ ප්‍රතිඵලය ය. තුන් සරණ වෙනුවට අබසරණ පැතීමෙන් අවසානයේ අසරණ වන්නේ තමන් රැක ගැනීමට කැසකවන ආගම බව ඔවුන්ගේ කුඩා මොළයට වැටහෙන්නේ නැත.

කළගුණ සැලකීම හා මෝඩකම

තම දුවණිය උදම් රැලෙන් බේරා ගත් තරුණයාට දියණිය සම්බන්ධයෙන් කැමැත්තක් කරන්නැයි බාර දෙන පියෙකු සිතේ මවා ගන්න. දියණිය ජිවත් වන්නේ තරුණයා විසින් බේරා ගත් නිසා ය. ඒ නිසා ම බේරා ගත් තැනැත්තාට කළ ගුණ සැළකිය යුතු ය. ජීවිතය අයිති ඔහුට ය. එසේ සිතා බේරාගත් දියණිය සම්බන්ධයෙන් කැමැත්තක් කරන්නැයි ඔහුට බාර දීම මෝඩකමකි.

රට බේරා ගත් පුද්ගලයාට රටට කැමැත්තක් කරන්නැයි බාර දීම ද ඊට සමාන ය. දියණිය සම්බන්ධයෙන් එවැනි අනුවණ කම් කරන පියවරු අඩු වුව ද රට සම්බන්ධයෙන් එවැනි අස්ථානයක් දැරීමට ඉදිරිපත් වන අය අඩු නැති බව පසු ගිය සමයේ අපට දැක ගන්නට ලැබුණේ ය. හොරකම් කළාට මොකද රට බේරා දුන්නා නොවේ දැයි අසන ඊනියා බුද්ධිමතුන් පවා අපට දැක ගන්නට ලැබුණේ ඒ අනුව ය.

බුදුන් වහන්සේ අපට නිවනට මග කියා දුන් හ. ඒ වෙනුවෙන් කළ ගුණ සැලකීමට කල්පනා කිරිම යහපත් ය. ඒත් ඒ සඳහා පළතුරු හා ආහාර පාන ආදියෙන් නිවනට ගිය බුදුන් පිදීම අනුවණ ය. මෝඩ ය. බුදුන් වහන්සේ ඒවා කන්නට එන්නේ නැත. ඒ සඳහා වැය කරන සම්පත් අර්ථ විරහිත නාස්තියකි. එය ම පාපයකි. කන්නට යමක් සපයා ගන්නට නොහැකි ව දිවි ගෙවන මිනිසුන් ඉන්නා රටක එය බරපතල පාපයකි.

දෙමාපියන් අප වෙනුවෙන් බොහෝ දේ කර ඇති බව සැබෑ ය. එහෙත් ඒ නිසා ම ඔවුන් කරන කියන හැම එකක් ම දොහොත් මුදුණින් පිළිගැනීම අවශ්‍ය නැත. ඇතැම් ඒවා ප්‍රශ්න කළ යුතු ය. එහෙත් මෝඩකම කළගුණ සැලකීම ලෙස ගන්නා උදවිය එසේ ප්‍රශ්න කිරීමට යන්නේ නැත.

කළ ගුණ සැළකීම හොඳ ය. ඒ මෝඩ ලෙස එය නොකරන තාක් පමණ ය.

පටලවා ගැනීම් කෙළවරක් නැත

වියවුල් ඇති වීමට තවත් හේතු තිබේ. එයින් ප්‍රධාන එකක් නම් අප යම් යම් දේ ඊට සමාන ලෙස දකින වෙනත් දේ සමග පටලවා ගැනීම ය.

කරුණාව නෝන්ජල් කම ලෙසත් – නෝන්ජල් කම කරුණාව ලෙසත්, නිහතමානීත්වය දීන කම ලෙසත් – දීන කම නිහතමානිත්වය ලෙසත්, වීරත්වය මෝඩකම ලෙසත් – මෝඩකම වීරත්වය ලෙසත් යනා දී වශයෙන් පටලවා ගැනීම් ඇති මේ ලයිස්තුව දිග ය. ඒ අප සතු ගුණාංග සම්බන්ධයෙනි.

මිය ගිය හා අතුරුදහන් වූ, තමන්ගේ ඥාතීන් වෙනුවෙන් සැමරිම් කිරීමට උතුරේ මිනිසුන්ට අයිතියක් ඇතැයි පිළිගැනීම කරුණාව පෑමක් ලෙස නොව නෝන්ජල් කමක් ලෙස අර්ථ ගැන්වෙන්නේ ඒ නිසා ය. නීතියෙන් වැරදි කරුවෙකු වන කෙනෙකු එයින් ගලවා ගැනිමට ඉදිරිපත් විම නෝන්ජල්කම වෙනුවට කරුණාව ලෙස අර්ථ ගැන්වෙන්නේ ද ඒ නිසා ය.

ව්‍යාපාරික පන්තියේ සපිරිවරින් යනවා වෙනුවට සාමාන්‍ය පන්තියේ අසුනක අවශ්‍ය අවම නිලධාරීන් සංඛ්‍යාව සමග ගුවන් ගත වන රාජ්‍ය නායකයා නිහතමානී කෙනෙකු ලෙස නොව දීන කෙනෙකු ලෙස ද රාජ්‍ය නායකයාගේ වැදගැම්මකට නැති පුතෙකු ඉදිරියේ විද්වතෙකු යැයි කියන කෙනෙකු කොන්ද නමා ගෙන වැඳ වැටීම හෝ දූ කුමරියක මුලසුනේ තියාගෙන සාකච්ඡාවලට සහභාගි වීම හෝ දීන කමක් ලෙස නොව නිහතමානිකමක් ලෙස ද අර්ථ ගැන්වෙන්නේ ඒ නිසා ය.

රටේ ප්‍රධාන ධාරාවට අනුව යමින් බුදුන්ගේ රස්තියාදුව, තරුවන් සරණයි, නිර්වස්ත්‍රං පරමං සුඛං වැනි කලා කෘතින්ට එරෙහිව වාරණය දියත් කිරීම වැරදි යැයි ද ඒ හරහා ප්‍රකාශනයේ නිදහසට බාධා පැමිණෙන බවට එලිපිට හඩ නැගීම විරත්වයක් නොව මෝඩකමක් ලෙස ද යුධ සමයේ සිදු වී යැයි කියන අපරාධ වලට එරෙහිව පරීක්ෂණයන් තමන් කිසිසේත් කටයුතු කරන්නේ නැතැයි කියමින් රට ලෝකය තුළ හුදකලා කිරීම මෝඩකමක් නොව වීරකමක් ලෙස දකින්නේ ද ඒ නිසා ය.

කතා කර පහසුවෙන් සම්මුතියකට ආ හැකි තැනක බැණ වැදීමෙන් එකගතත්වයකට පැමිණීමට ගන්නා උත්සහයක්  ඇතැම් මිනිසුන් දකින්නේ ගොන් කමක්  ලෙස නොව වීරකමක් ලෙස ය.

මේ ලයිස්තුව ද දිග ය. ඒ හැම තැනක ම තියෙන්නේ පටලවා ගැනීම ය. දකින කෝණයේ අඩුපාඩු ය. අසම්පූර්ණත්වය ය.

ක්‍රියාකාරකම් ද මේ පටලවා ගැනීමට හසු වේ

මිනිසුන් සතු ගුණාංග වලට අමතරව ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් සම්බන්ධයෙන් ද පැටලැවීම් ඇති වේ. විචාරය, විවේචනය කිරීමක් ලෙස ද, උපහාසය, අපහාසයක් ලෙස ද, සළකණු ලබන්නේ ය. එසේ කොට ඒවාට එරෙහිව කටයුතු ද සංවිධානය වන්නේ ය. අදහස් ප්‍රකාශනයේ නිදහසට වැට කඩොළු බඳින්නට එම වියවුල යොදා ගැනෙන්නේ ය. මග පාදා ගැනෙන්නේ ය. වැඩ සැලැස්වෙන්නේ ය.

බෞද්ධ සාහිත්‍ය විචාරයට ලක් කිරීම සළකන්නේ එය අපහාසයට ලක් කිරීමක් ලෙස ය. එවන් ජාතියකට කිසිවක් ඉගෙන ගත නොහැකි ය. පැරණී මතවාදයන් හි ගිලී, අතීතය නමැති මඩ ගොහොරුවේ එරී, සිටිමට ඒ නිසා ම එයට සිදු වන්නේ ය.

විකෘති කරන ලද ආගමික ඇදහිල්ලක් පවා උපහාසයට ලක් කරන්නට බැරි ය. එවැන්නක් සළකන්නේ ම ආගමට එල්ල කරන ලද අපහාසයක් ලෙස ය. එහෙව් රටක ආගම යැයි මිනිසුන් අදහනු ඇත්තේ ශාස්තෘවරුන්ගේ දේශනා නොව පසු කලෙක සමාජය විසින් විකෘති කරන ලද අටල් පහුරු ය.

අනෙකාගේ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනි සිටිම රැලට කරන ලද ද්‍රෝහීකමක් මෙන් අර්ථ දැක්වේ. බලාධිකාරය ප්‍රශ්න කිරිම අකිකරු දඩබ්බර කමක් ලෙසත් කැරලි ගැසිමක් ලෙසත් අර්ථ ගන්වා තිබේ. එවන් අයට ඇලවීමට විශේෂයෙන් පිළියෙල කරන ලද ලේබල් කීපයක් වෙයි. පළමු කාණ්ඩයට නම් එන්ජීඕ කාරයින් ඩොලර් කාක්කන් පොන්නයින් වැනි නම් ද දෙවැනි වර්ගයට නම් විප්ලවවාදියා, කැරලිකාරයා සහ ඇතැම් විට ත්‍රස්තවාදියා යන ලේබල් ද ඇත.

එහෙම රටකට සාමය ළඟා නොවන්නේ ය. එවන් රටක නව අදහස් නවෝත්පාදනයන් හා දියුණුව ද ඇති නොවන්නේ ය.

කුසලතා ද පටලවා ගනිමු

අප සතු ගුණාංග සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව කුසලතා සම්බන්ධයෙන් ද මේ පටලවා ගැනීම් සිදු වේ. මුඛරි කම කථිකත්වය ලෙසත් – කථිකත්වය මුඛරිකම ලෙසත්, මතක තබා ගැනීමට ඇති හැකියාව බුද්ධිය ලෙසත් අපි පටලවා ගන්නේ ඒ අනුව ය.

බොහෝ මාධ්‍යයන් විසින් විකාශනය සඳහා තෝරාගන්නේ දෙපැත්ත කැපෙන කතා සමග කරන වාචාල දෙබස් ය. මුඛරිකම කථිකත්වය ලෙස ඔවුන් සළකන බවක් ඒ තුළින් පෙනෙන්නේ ය. දක්ෂ කථිකත්වයක් ඇති මිනිසුන් ද කතා කරන්නේ තමන්ට අනුයන දේ නොවේ නම් ඔවුන් වාචාලයින් බවට මිනිස්සු කිසිදු පැකිලිමක් නැති ව හඳුන්වා දෙන්නෝ ය. ඒ තමන්ට විරුද්ධ මතයක් ඉවසීමට ඇති නොකැමැත්ත නිසා ය.

බොහෝ විභාගවල දී මැනෙන්නේ දී ඇති දේ මතක තබා ගෙන වැමැරීමට ඇති හැකියාව ය. ඇතැම් විට බුද්ධිමත්භාවය ලෙස පටලවා ගන්නේ මේ දක්ෂතාවය ය. ඒ නිසා ම අපට අත් දකින්නට සිදු ව ඇත්තේ විභාග පාස් වූ මිනිසුන් විසින් කරනු ලබන ගොන්කම් ය. මොන්ටිසෝරි වැඩ ය.

දුර දකින කුසලතාවය සළකනු ලබන්නේ පොළොවේ පය ගසා යථාව තේරුම් ගැනීමට ඇති නොහැකියාව ලෙස ය. ළඟ නොපෙනීම ලෙස ය. ඇස් පනා පිට ඇති යථාර්ථය මග හැරීමක් ලෙස ය. ඒකාධිපති පාලනයක් යටතේ රට එක ම හිර කඳවුරක් බවට පත්වෙනු ඇතැයි යන දුර දැකීම ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ අද මහ පොළොවේ දක්නට ලැබෙන වත්මන් අරාජිකත්වය නොදකින්නේය යන අතුරු චෝදනාවක් ද සමග ය. සොයන්නේ ක්ෂණික විසඳුම් ය. ලැබෙන්නේ පැලැස්තර ය. එහි තාවකාලික බව පෙනෙන්නේ නැත. තාවකාලික සුවයෙන් සැනසෙන මේ කෙටි දුර දකින්නන්ට තුවාලය ඇතුළතින් ඔඩු දිවිම ගැන එහෙමට තැකිමක් නැත. තාවකාලික සුවය ප්‍රායෝගික බව ඇදහේ. එය ම සුවය බවට විශ්වාස කෙරේ. ඒ යටින් ඔඩු දුවන තුවාලය නැවත මාරාවේශව මතු වන තෙක් ය.

අනාගතය තේරුම් ගත හැක්කේ න්‍යායිකව එය කෙසේ වනු ඇති දැයි ගොඩ නගා ගැනීමෙන් ය. වත්මන තේරුම් ගත හැක්කේ ප්‍රායෝගික ව එය විඳිම තුළ ය. මේ දෙක දැකිය හැක්කේ දෙවිදියකට ය. ප්‍රශ්නය එක් විදිහකට දකින පුද්ගලයාට අනෙත් විදිහ නොපෙනිම ය. ඔහුට පෙනෙන දර්ශණයෙන් අන්ධ වි අනෙක මග හැර යෑම ය.

විසඳුම කොහි ද?

විසඳුම ඇත්තේ සමස්ථය දැකිමට සමත් විම තුළ ය. එක ම දේ තුළ සාධනියත්වය ද නිශේධනියත්වය ද එකවර දැකීමට හැකි විම තුළ ය. කළු හා සුදු හැටියට වෙන් කරන්නට ඉක්මන් වෙන්නේ නැති ව දෙක මිශ්‍ර විමෙන් සෑදුනු අළු පාට පිළිගැනිමට හැකි වීම තුළ ය.

සමාන යැයි එකවර හැඟෙන දෙකක් තුළ ඇති සියුම් විශමතා තේරුම් ගැනීමට හැකි වීම තුළ ය.

යමක් එහි ප්‍රතිපක්ෂය ලෙස දැකීමට අප පොළඹවන අපේ මානසික දුර්වලතා, නැඹුරුතා සහ පක්ෂපාත කම් පිළිබඳව සංවේදි වීම තුළ ය. අනෙකා කරන විට වැරැද්දක් වන දෙයක් අපේ එකෙකු කළ විට හොඳ වන්නට විදිහක් නැතැයි යන අවබෝධය තුළ ය. අනෙකාට දැනෙන්නේ ද අපට දැනෙන වේදනාවම බව පසක් කිරීමට අපට ඇති හැකියාව තුළ ය.

වත්මන විඳීමත් ඒ හරහා එය තේරුම් ගැනිමත් අනාගතය න්‍යායිකව දැකීමත් ඒ හරහා වඩා යහපත් අනාගතයකට පාර කපා ගැනීමත් අවශ්‍යය යන අවබෝධය තුළ ය. ඒ දෙකින් එකක් තෝරා ගැනීම වෙනුවට ඒ දෙකම නිසි තුලනයකින් තෝරා ගැනීමට ඉදිරිපත් වීම තුළ ය.

ඒ සියල්ලට බුද්ධියක් අවශ්‍ය ය. කටපාඩම් කර විභාගයක දී එය වැමෑරිමෙන් ප්‍රදර්ශනය වන දක්ෂතාවයට එහා ගිය බුද්ධියක් ඊට අවශ්‍ය ය. බුද්ධියට ක්‍රියාත්මක වීමට ඉඩ දීමට නම් ඒ සියල්ලට අමතරව සංයමය ද අවශ්‍ය ය. එකවර දැනෙන දෙයට යටින් තිබෙන ගැඹුර අවබෝධ කර ගත හැක්කේ එවැනි සංයමයක පිහිට ඇතුව ය. නැතිනම් සිදු වන්නේ සිතට නැගෙන මුල් සිතුවිල්ලෙන් ක්‍රියාත්මක වී සියල්ල අනා ගැනීම ය. අද රටේ බොහෝ දෙනෙකුට සිදු ව ඇති සේ අනාගැනීමට ය. කොළේ ඉරා ගැනීමට ය. ඇඟේ හලා ගැනීමට ය.

සමාජය අපට පෙන්නන “පස්ස“

තරුණ විය ජවයෙන් ද අපේක්ෂාවලින් ද නැවුම් අදහස් වලින් ද පිරුණු සමයකි. සම්මතයන්ට පිටුපාන්නට ඒ වයසේ දරුවන් කැමති ය. විහිළුවට උන් කැමති ය. ජීවිතය වැඩිහිටියන් මෙන් මහ බර සාරව ඔවුන් ගන්නේ නැත. උන් කැමති සැහැල්ලුවෙන් ඉන්නට ය. විනෝද වන්නට ය. ඒ වයසේ “වැරැද්ද“ ය. ඒ වයසේ දරුවන්ගෙන් යම් කෙනෙකු වැඩිහිටියෙකුගේ සංයමය අපේක්ෂා කරන්නේ නම් එවැන්නෙකු කවදාවත් තරුණ වයස අත් දැක නැති එකවර වැඩිහිටි තත්වය ලද එකෙකැයි කියන්නට සිදු වේ.

මේ සියල්ල සිතුනේ පස්ස පෙන්නිම නිසා රක්ෂිත බන්ධනාගාරයට යවා ඇති තරුණයන් ගැන සමාජය තුළ ඇවිල යන කතිකාව නිසා ය.

පස්ස පෙන්නා ඇත්තේ පිදුරංගල පුද භූමියට යැයි තරුණයන් දඩු කඳේ ගසන්නට බලා  සිටිනා අය ශපථ කර කියති. පිදුරංගල පුද භූමිය මේ පස්ස පෙන්නූ  තැනට කෙතරම් ඈත දැයි අප හරි හැටි දන්නේ නැත. දරුවන්ගෙන් ගේම ඉල්ලන බොහෝ අයට ද එය මේ කියන ස්ථානයට කොතෙක් නුදුරින් පිහිටියේ දැයි අදහසක් නැත. එය ඔවුන්ට අදාළ ද නැත.

සමාජ ජාලා වෙබ් අඩවි වල ද පුවත් පත් වල ද කිසිදු සංස්කරණයකින් තොරව අමු අමුවේ දැක ගත හැකි වූ ඒ පස්ස පෙන්නීම තුළ අපහාසයක් කරන ආකාරයට පස්ස පෙන්නීමක් මා නම් දුටුවේ නැත. මට එය පෙනුනේ තමන්ට එසේ කිරීමට හැකි වීම සම්බන්ධයෙන් ආඩම්බරයෙන් ඔජ වඩන කොල්ලන්ගේ විහිළුවක් ලෙස ය. අපහාසයට පස්ස පෙන්නන කොට පස්ස දික්කොට දැක්වීමක් සිදු කරන බව මගේ වැටහිම ය. එහෙම හැසිරීමක් ඔවුන්ගෙන් ප්‍රකට නොවී ය.

තරුණ වයස පහු කළ මේරුණු වැඩිහිටියන් නම් මෙවැන්නක් දෙස බලා සිනාසී අහක බලාගෙන තමන්ගේ වැඩක් බලා ගන්නවා ඇත. “කොල්ලන් කොහොමටත් කොල්ලන්“ යැයි කියමින් එය සැහැල්ලුවෙන් සළකනවා ඇත.

එහෙත් සිදු වූයේ වෙනකකි.

ආයතන වල හැසිරීම

පොලීසිය ද පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව ද එක් ව මහා කලබැගෑනියක් කොට තරුණයන් තිදෙනෙකුට චෝදනා ඉදිරිපත් කොට උන් දග දෙයි ලෑම දක්වා කරුණු දිග්ගැස්සුනේ ඒ නිසා ය.

පිදුරංගල පුද බිමේ අයිතිය සඳහා නඩු කියන ස්වාමීන් වහන්සේ කෙනෙකුගේ පැමිණිල්ලකට අනුව යමින් ඒ තීන්දුව දුන්නේ එම පුදබිමේ අයිතිය පිළිබඳ නඩුව අසන උසාවිය ම දැයි හරි හැටි පැහැදිලි නැත.

අස්සයා ගියාට පසු ඉස්තාලය වැහීම අපේ රටට හුරු පුරුදු කටයුත්තකි. දරුවන් හිරේ ලෑමෙන් පසු හාමුදුරුවන්ට අනුකම්පාවක් පහළ වී ඇතැයි සැළ ය. උන් වහන්සේ දැන් කියන්නේ අවවාදයක් කොට නිදහස් කළේ නම් හොඳ බව ය. දරුවන් කොලු කමට කළ දෙයක් ඒ හැටියට බාර ගන්නේ නැති ව උන් දග ගෙයි ලෑම අපට තරම් නොවන බව ය. ඇතැම් විට නුවණ පහළ වන්නේ පරක්කු වෙලා ය. නුවණ පහළ නොවෙනවාට වඩා එක් අතකට පරක්කු වී පහළ වීම හොඳ ය.

එහෙත් එහෙම කිව්වා යැයි කියා උසාවියට හෝ රක්ෂිත බන්ධනාගාරයට දැන් මේ තරුණයන් නිදහස් කිරීමට නොහැකි ය.

වාර්ථා වන විදිහට පොලීසිය පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව හා එක්ව නඩුව ගොනු කොට ඇත්තේ ඇප නොදිය හැකි වරදකට මේ තරුණයන්ට චෝදනා කරමින් ය. උසාවිය ද ඒ නිසා මෙහි දී අසරණ ය. මක්නිසා ද යත් එවැනි අවස්ථාවක ඇප දීමට නීතියෙන් ඉඩක් නැති නිසා ය.

මේ නඩුව දිග හැරෙන අයුරු රට බලා සිටින්නේ ඇතැම් තැනකින් ලැබෙන වාර්ථා වලට අනුව මේ කියන ප්‍රදේශය පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ගැසට් කර ඇති ප්‍රදේශයක් නොවේ යැයි කියවෙන ද නිසා ය. කරුණු එසේ නම් ඊළග නඩු දිනයේ ම නඩුව අහක යනු ඇත. ඇත්ත නැත්ත උසාවියේ දී නිරාවරණය වන තුරු අපට බලා සිටීමට සිදු වෙයි.

ඇතැම් තැනකින් කියවෙන විදිහට අසභ්‍ය හැසිරීම යටතේ නඩු නොදමා පුරා විද්‍යා පනත යටතේ නඩු දැම්මේ ඒ යටතේ ඇප ලබා ගැනීමට බැරි වන නිසා ය. එක් විදිහකින් නැත්නම් තවත් විදිහකින් හෝ මේ තරුණයන්ට දඩුවම් කිරීමේ වුවමනාව තිබෙන්නට ඇතැයි ඒ අනුව සැක කරන්නට පුළුවන. දඩුවමක් දෙන්නට බැරි වුනත් රක්ෂිත බන්ධනාගාර ගත කිරීම ම ඇති ය. ඇප දිය නොහැකි වරදක් කර චෝදනා ගොනු කරන්නට ඇත්තේ ඒ නිසා යැයි කියවේ. ඉදිරියේ දි ඒවා ගැන ද අපට නිශ්චය ලෙස දැන ගත හැකි ය.

තලෙයිබාන් දේශය

හරි හැටි කරුණු ද නොවිමසා කඩි මුඩියේ මේ කටයුත්ත කළේ අද අප රට පත් ව ඇති අභාග්‍ය සම්පන්න තත්වයේ ම ප්‍රතිඵලයක් නිසා යැයි හිතන්නට හේතු තිබේ. මේ රටේ අද වන විට වඩාත් දරුණුම අපරාධය අත් වැරදීමකින් හෝ ආගමට හෝ ජාතියට අපහාසයක් කිරීම බවට පත් වෙලා ඉවර ය. අන්තවාදී මුස්ලිම් රටවල තත්වයට ම දිනෙන් දින මේ රට ද පිරිහෙමින් තියෙන්නේ ය.

ශබ්ද විකාෂණ යන්ත්‍ර භාවිතා කර ශබ්ද දූෂණයේ යෙදුනු පන්සලකට එරෙහිව පොලීසියට පැමිණිල්ලක් කළ කෙනෙකුට ගමක් එකතු වී දඩුවම් කළ බවක් අසන්නට ලැබුනේ මේ මෑතක දී ය. ආගමේ නාමයෙන් කරන ඕනෑම ජඩ වැඩක් ඉවසිය යුතු ව තිබෙන තත්වයක් යටතේ ඊට කරන ලද “අපහාසයක්“ සුළු කොට සළකන්නට ඉඩක් නැත.

“බුදුන්ගේ රස්තියාදුව“ නැමැති පොත අරබයා පොලීසිය සමග එක් වී නැටූ නාඩගම තුළ ද ඇමතිවරයෙක් ද සම්බන්ධ කරගනිමින් “තරුවන් සරණයි“ වැනි ගුවන්විදුලි නාටක ගණනාවක් තහනම් කරමින් නැටූ තොවිලය තුළ ද අප දුටුවේ අපහාසයක් නොව අපහාසයක් යැයි සැක සිතෙන දෙයකට පවා කුඩා හෝ ඉඩක් දීමට අදහසක් නැති බව ය.

ප්‍රශ්නයකට ඇත්තේ එමෙන් දහස් ගුණයක අපරාධයන් දෙස ඇහැක් ඇරලාවත් නොලබන, වචනයක්වත් නොකියන, දෙනෝ දාහක් දෙනා, වීරයන් වී, මේ අන්තවාදී කටයුතු වෙනුවෙන් පැකිලීමකින් තොරව ඉදිරිපත් වීම ය. අපහාස ගණයට ටිකක් ඈතින් අල්ලා ඇද දැමිය හැකි මෙවැනි කටයුතු, අද දවසේ මේ පුණ්‍ය භූමිය තුළ සිදු වන එක ම වැරැද්ද යැයි ගැනීම ය.

මෙය බුද්ධාගමට විශේෂ වූ කාරණයක් ද නොවේ. මෑතක දී ආගමික පූජකවරයෙකුගේ නොපනත් කම් හෙලිදරව් කළේ යැයි කියා පල්ලියෙන් එලවා දැමීමට එක් ගමෙක කාන්තාවන් ලක් වූයේ යැයි ද වාර්ථා වී තිබුනේ ය. ප්‍රශ්නය නොපනත් කම් කිරිම නොවේ. ඒවා එලිදරව් කිරිම ය. ආගමට අපහාසයක් සිදු වන්නේ ආගමික පූජකවරුන්ගේ නොපනත් කම් වලින් නොවේ. ඒවා ආගම් අදහන්නන් විසින් ම එලිදරව් කිරීමෙනි.

ආගම රැකීමේ ව්‍යාපෘති යන දුර ඒක ය. ඒ අතින් රට පත් වෙමින් තිබෙන්නේ අතිශයින් ශෝචනීය තත්වයකට ය. උඩින් ලස්සණට තියා ගන්නට දඟලන ඒ සඳහා අන්තයකට වුව ද යා හැකි, බොරුව ද යොදා ගත හැකි, එහෙත් ඇතුළතින් කුණු වෙමින් තිබීම ගැන වගේ වගක් නැති තත්වයක ය.

තවදුරටත් බලාපොරොත්තු තැබිය හැකි ය

සතුටු විය හැකි එක් කාරණයක් පමණක් ඉතිරි ව තිබේ. මේ අන්තවාදය නිසා ම එහි අනිටු බලපෑම තේරුම් ගනිමින් ඉන් ඈත්ව සිටීමට පමණක් නොව එලිපිට විරුද්ධ වීමට ද සැළකිය යුතු පිරිසක් ඇතිවෙමින් තිබීම ය. මේ තරුණයන් සම්බන්ධ සිද්ධියේ දී පැමිණිල්ල කළ ස්වාමීන් වහන්සේට ම එය අකුළා ගැනීමට සිදු ව තිබීමෙන් සනිටුහන් කරන්නේ ඒ සාධනීය ආරංචිය ය.

මේ නඩුව දිග හැරෙන හැටි බලා සිටීම වැදගත්  වන්නේ මේ තුළින් බොරු කළ නිලධාරීන් හඳුනා ගැනීමටත් ඒ නිලධාරීන් නියෝජනය කරන ආයතන වල සැබෑ ස්වරූපයන් හඳුනා ගැනීමටත් නිලධාරීන් වැරදි කර ඇත්නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් උසාවිය පනවන දඩුවම් දැන ගැනීමටත් අපට ඉඩක් ලැබෙන නිසා ය.

ඊට අමතරව අපට මේ මුළු සංසිද්ධියම ආගමික අන්තවාදීන් ගැන නැවත හිතන්නට ද ඔවුන් අප වෙනුවෙන් තනන්නට යන රට කෙබඳු වේදැයි හිතන්නට ද අවස්ථාවක් සපයා දී ඇත. ඒ ගැන පස්ස පෙන්නූ කොල්ලන්ට අප ස්තුති කළ යුතු ය.

කානගී මෙලන් ඇමරිකාවේ ඇති ප්‍රසිද්ධ සරසවිවලින් එකකි.  මීට වසර කීපයකට ඉහත දී එහි පැවැත්වූ කලා උළෙලකදී එක් තරුණ සිසුවියක් පාප් තුමාගේ තොප්පියක් පැළද නිරුවතින් රග පෑ භූමිකාවක් එම සරසවියේ පමණක් නොව ඒ අවට ප්‍රජාවගේ ද තියුණු සංවාදයන්ට භාජනය වී තිබිණි.

ඇතිවෙමින් තිබුනු සංවේදීත්වය නිසාම සරසවි පාලනය විසින් මේ සිද්ධිය විමසා වැරැද්දක් සිදුවී ඇත් ද එසේ නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් ගත යුතු පියවර කුමක් දැයි නිර්ණය කරනු පිණිස කමිටුවක් පත් කර තිබුනේ ය.

එහි නිගමනය වූයේ එම සිසුවිය සරසවියේ කිසිදු නීතියක් කඩා නොමැති බවත් එහෙත් රටේ නිතීයක් කඩා ඇති නිසා ඒ සම්බන්ධයෙන් රටේ නීතිය යටතේ ගන්නා යම් නීතිමය ක්‍රියාමාර්ගයක් වෙත් නම් ඒ සදහා සරසවියේ සහය ලබා දෙන බවත් ය. ඒ ගැන සරසවි ප්‍රජාවට දන්වමින් එහි පාලනාධිකාරිය යවන ලද පණිවුඩයේ මෙසේ සදහන් වී තිබිණි.

කානගී මෙලන් සරසවිය තුළ නිදහසේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති අයිතිය සුරක්ෂිත කර ඇති නිසා පාප් තුමා හාස්‍යයට ලක් කිරීම වැරැද්දක් හැටියට පාලන අධිකාරිය නොසළකයි. එහෙත් රටේ නීතියට අනුව නිරුවතින් පෙනී සිටීම අවිනීත නිරාවරණය යටතේ දඩුවම් ලැබිය හැකි වරදකි. සරසවිය රටේ නීතියට ගරු කරන අතර ඊට යටත් ය. ඒ නිසා සිසුවියට විරුද්ධව රටේ නීතිය යටතේ ගනු ලබන ක්‍රියාමාර්ගයන්ට සහය පළ කරන සරසවිය ඊට අමතරව සිසුවියට එරෙහිව සරසවිය තුළ පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීමට අපේක්ෂා නොකරයි. මෙය සරසවි ප්‍රජාවට අපේ ආචාර ධර්ම පද්ධතිය නැවත විමසුමකට ලක් කිරීමට ලද අවස්ථාවක් ලෙස ද පාලනාධීකාරය සළකයි. නිදහසේ අදහස් ප්‍රකාශකිරීමට අපට ඇති අනුලංඝනීය අයිතියට ගරු කරන අතරේ ඒ අයිතිය වඩාත් වගකීමකින් යුතුව පාවිච්චි කිරීම කෙරෙහි ද අපේ අවධානය යොමු විය යුතු බව මේ සිද්ධිය මගින් නැවතත් අවධාරණය කෙරේ.

හැම දෙයක් ම අඳුරු නැත

හැම එකක් ම පටලවා ගන්නා අපේ ආයතන මෙන් නොව සියල්ල ලිහා වෙන් කර දැකීමට සමත් වන ඒ නිසා ම තම වපසරිය පටලවා නොගන්නා එවන් ආයතන රටකට වාසනාවන්ත ය.

එහෙත් අපට ඇත්තේ සිය නිල රාජකාරි වපසරිය පසෙකලා ආගමත් සමග රාජකාරිය පටලවා ගත් ආයතනයන් ය. ආගම වෙනුවෙන් කඩේ යන ආයතනයන් ය. ඒ හරහා ආගම ද අවසානයේ හෑල්ලුවට පත් කරන ආයතනයන් ය.

උසාවිය සිය ක්‍රියාකාරිත්වය මගින් තමන් එසේ නොවන බව බොහෝ අවස්ථාවල ප්‍රකට කර තිබේ.

සන්ධ්‍යා එක්නැලිගොඩ මහත්මියට උසාවිය තුළ තර්ජනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ද උසාවියට අපහාස කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඥානසාර හිමියන්ට දඩුවම් දීමට අධිකරණය පසු බට වූයේ නැත. උසාවියට අපහාස කිරීමේ චෝදනාව සම්බන්ධයෙන් ගෙනෙන ලද ඇපෑල ද අභියාචනා අධිකරණ විසින් නිශ්ප්‍රභා කරන්නට යෙදුනේ ය.

එහෙත් සෙසු ආයතන සම්බන්ධයෙන් අපට එසේ පැවසිය නොහැකි ය. මෙතැන දී නම් පොලිසිය ද පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව ද එක්ව කුමන්ත්‍රණය කර තිබෙන්නේ මේ තරුණයන්ට පාඩම් ඉගැන්වීමට ය. නීතිය නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක කිරිමට නොවේ. මෙය අපේ ආයතන බොහෝමයක දක්නට ලැබෙන රෝගයකි. සිය වපසරිය හරියට කුමක් දැයි හඳුනා ගැනීමට අසමත් කම එම රෝගයේ ප්‍රධාන රෝග ලක්ෂණයකි.

මෑතක ම උදාහරණය අපට ලැබෙන්නේ ජාතික රූපවාහිනියෙනි. ඒ ආගමික සහ ගුප්ත විද්‍යාධරයන්ගේ විරෝධය මත “යථාරූප“ නමැති අධ්‍යාපනික වැඩ සටහන අකුලා ගැනීමෙන් එම ආයතන පෙන්නුම් කළ හැසිරීමෙනි. ආගමික විශ්වාසවලට විවේචනයක් වෙතැයි යන්න හා ඒ නිසා ඒවා හෑල්ලුවට ලක් වෙතැයි යන්න නිසා එම වැඩසටහන නතර කර දමන ලදැයි වාර්ථා විය. ජාතික මාධ්‍යයක වගකීම ජනතාවට ඇත්ත දැන ගැනීමට සැලැස්වීම ය. ඇත්ත යම් මතවාදයක් හෝ දර්ශනයක් අභියෝගයට ලක් කරන්නේ ද යන්න එහි දී අදාළ වන්නේ නැත.

අප ඊළග කියන්නට යන කතාව ආගමට කරන අපහාසයක් යැයි අප විසින් අනිවාර්යයෙන් ම සළකන, එයිනුත් නොනැවතී කළ එකා පසු පස හඹා ගොස් ඔහුට අමතක නොවන පාඩමක් උගන්වන්නට අප රටේ බොහෝ දෙනෙකුට සිතෙන, හැසිරීමක් සම්බන්ධයෙන් බෞද්ධ හිමිනමක් වූ අජාන් බ්‍රහ්ම වංශ හිමියන් විසින් දරණ ලද අස්ථානයක් පිළිබඳව ය.

අපහාසය මගහැරීම

අජාන් බ්‍රහ්මවංශ හිමියන් ඕස්ට්‍රේලියාවේ පදිංචිව සිටින බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් වුව ද ශ්‍රී ලාංකික බෞද්ධයන් ද ගරු කොට සළකන ස්වාමීන් වහන්සේ නමකි. එක් ජනමාධ්‍යවේදියෙකු උන් වහන්සේ අමාරුවේ දමනු පිණිස ප්‍රශ්නයක් නගා තිබේ. ඒ ඔබ වහන්සේ ඉදිරියේ දී කවුරුන් හෝ සද්ධර්මය අඩංගු පොතක් කක්කුස්සි වලකට විසි කළොත් ඔබ වහන්සේ කුමක් කරන්නේ ද යන්න ය. මඳක් කල්පනා කළ උන්වහන්සේ කීවේ තමන් පයිප්ප වැද්දුම්කරුවෙකු කැඳවන බව ය. හේතුව පැහැදිලි ය. මේ නිසා සිදු විය හැකි ලොකු ම ප්‍රශ්නය නළ මාර්ගය අවහිර වීම ය. වෙනත් විදිහකින් උන් වහන්සේ කීවේ ඉතිරිය ඒ තරම් සැලකිය යුතු නැති බව ය. අපේ රටේ ඊනියා බෞද්ධයින් නම් එවැන්නකට දෙන උත්තරය හාත් පසින්ම වෙනස් වන්නට ඉඩ තිබේ.

මේ කතාව අපට කියන්නේ ආගමකට අපහාස කිරීමට ඔවැනි ක්‍රියාවලින් බැරි බව ය. බුදු රජුන්ට අපහාස කිරීමට පින්තූරයක් ඇඟේ කොටා ගැනීමෙන් බැරි බව ය. සෙරෙප්පුවකට, ධර්ම චක්‍රය ලෙස කෙනෙකුට පෙනෙන, නැවක සුක්කානමක් යෙදීමෙන් බැරි බව ය. පිදුරංගල පුණ්‍ය භුමියට අපහාස කිරීමට “පස්ස“කට පුළුවන් නොවන බව ය. එවැනි ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් කළ යුත්තේ නොසළකා හැරීම බව ය. එවැන්නකින් ප්‍රලය වීමෙන් කරන්නේ ඒවාට අනවශ්‍ය වැදගත් කමක් ලබා දීම බව ය. තලෙයිබාන් බෞද්ධ දේශයක් බවට මෙසේ ශ්‍රී ලංකාව පත් කිරිමෙන් කරන්නේ මෙය ජීවත් වීමට සුදුසු නොවන රටක් හැටියට භෞතීස්ම කිරිම බව ය. එයින් තවදුරටත් කරන්නේ තම අදහස් විවෘතව පළ කිරීමට ඉඩ හසර තිබෙන, විචාරයට අවසර තිබෙන, දර්ශනයක් මිනිසුන් හිර කරන තිරශ්චීන ආගමක තත්වයට පිරිහෙලීම බව ය.

අගරද ගුරු මැල්කම් රංජිත් හිමිපාණන් කිවේ ආගම් මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින බව ය. එහෙත් ඒ බවක් නම් ආගම්වල ක්‍රියාකාරිත්වයෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ නැත.

තරුණයන් පස්ස පෙන්නන්නට ඇත්තේ සෙල්ලමට ය. උන්ට දඩුවම් කරමින් සමාජය මෙසේ අපට පස්ස පෙන්නන්නේ සිරාවට ය. වෙනස ඒක ය.

බොරුව ඇත්තක් කිරීම

ඇස්කිමෝවරුන්ට අයිස් විකිණීමට සාර්ථක අලෙවිකරුවකුට හැකි යැයි කියන්නේ විහිළුවට ම නොවේ. අලෙවිකරණයේ දී ඇතැම් විටක සිදු වන්නේ ඒක ය. කළ යුත්තේ නැති දෙයක් ඇතැයි පෙන්නීම ය. නැතිනම් ඇති දෙයක් නැතැයි පෙන්නීම ය. කොළේ වහලා ගැහීම ය.

ගරිල්ලා මාකටින් වල දී සිදු වන්නේ මේ කරන බොරුව කිහිප ගුණයකින් විශාල වීම ය. ඒ සඳහා බොරුව පිම්බවීමට මුදල් වියදම් කිරීම ය. අතිශය ආක්‍රමණශීලි පිළිවෙතක් අනුගමනය කිරීම ය. විශාල ශබ්දයක් ඇති කිරීම ය. යෝධ පින්තූරයක් නිර්මාණය කිරීම ය. ලස්සණ සිත් කා වදින සැරසිල්ලකින් ඇන්දීම ය. ලොකු පිරිසකගේ ආශිර්වාදය ඇතැයි පෙන්නීඹ ය.

ජනබලය කොළඹට ගෙනාවේ ඒකට ය. එතැන තිබුනේ දේශපාලනය නොව මාකටින් ය.

ප්‍රශ්නය තිබුනේ ආණ්ඩු විරෝධීන් එකතු කිරිම නොවේ. හිස් ගෙඩි එකතු කිරීම ය. ඉතින් ඒ සඳහා උපයෝගී කර ගැනුනේ දේශපාලන මතට ද වඩා බලවත් භෞතිකව පානය කළ හැකි මත්පැන් ය. ඇතැම් දෙනෙකු කියන විදිහට ලයිට් කණු උඩට බඩ ගෑවේ ඊටත් වඩා ස්ට්‍රොන්ග් බඩු ය.

සෙනගට කීවේ එන්නට ය. ඉතින් ඔවුන් ආවෝ ය. ඇවිත් ගියෝ ය. ඔවුහු කොළඹ බලා ආපහු ගියෝ ය. කරන ලද සංග්‍රයන් භුක්ති විඳ ඊට ප්‍රතිඋපකාරයක් ලෙස නමුත් ලකුණු කොට ගියෝ ය.

බලාපොරොත්තු වූ විරෝධයක් මතු වූයේ නැත. සමහරුන්ට අනුව 9 වන විට බොහෝ දෙනෙකු ආපසු ගමන අරඹා තිබුනේ ය. මධ්‍යම රාත්‍රිය තෙක් හිටියේ දෙදහසක පිරිසක් බව කියවේ. මේ සංඛ්‍යාලේඛන වල ඇත්ත නැත්ත කෙසේ වුව ද ජනබලය කොළඹට සෝඩා බෝතලය ඇරියාට එහා දෙයක් සටහන් කළේ නැත.

ආණ්ඩුව කෙරෙහි විරෝධයක් නැතැයි එයින් අදහස් වන්නේ නැත. එහෙත් වීදි බැස හෙට පෙරලා දමන්නට තරම් විරෝධයක් තවම නැත. ඔළු ගෙඩි වලට ඉඩ දී ආණ්ඩු විරෝධීන් කලින් ගෙදරට සේන්දු වූයේ ද සමහරු ගෙදර ම නැවතුනේ ද ඒ නිසා ය.

ගරිල්ලා මාකටින්

මාකටින් වලින් චන්දයක් දිනිය හැකි නමුත් එයින් පමණක් ආණ්ඩුවක් පෙරලිය නොහැකි ය. මාකටින් වලින් යම් භාණ්ඩයක් ජනප්‍රිය කළ හැකි නමුත් එයට පමණක් මිනිසුන්ගේ සිත් දිගුකාලීනව දිනා ගත නොහැකි ය. සන්නාමයක් ගොඩ නගා ගත නොහැකි ය. ඒ සඳහා මාකටින් වලට අමතරව භාණ්ඩය ද විශ්වාසනීය විය යුතු ය. ගැනුම් කරුවෙකු දෙවැනි වතාවට ගන්නේ ඒ විශ්වාසය පළමු ගනුදෙනුවෙන් ඇති කර ගත හැකි නම් පමණ ය.

ඒ වුනාට එක් වතාවක් මිනිසුන්ගේ ඇස් වලට වැලි ගැසීමට මාකටින් වලින් පුළුවන් ය. බොරුව තාවකාලිකව සමාජ ගත කිරීමට එයට හැකි ය. ඒ සඳහා කරන එක් උපක්‍රමයක් නම් බොරුව නැවත නැවතත් කීම ය. එක වරකින් නොනැවතී දස දහස් වාරයක් ජප කිරිම ය.

එයින් පදම් වුනු පසු අලුත් බොරුවක් හොයා ගන්නට සිදු වන්නේ ය. ඊට හේතුව පරණ බොරුව කාලයාගේ ඇවෑමෙන් කල් ඉකුත් වීම ය. නිතර දකින කුකුළාගේ කරමලය මෙන් සුදු වීම ය.

ඉන්දියානු ඇම්බියුලන්ස් යනු අවදානම් සහගත ගිලන් රථය කැයි කියූ බොරුව දැන් පරණ ය. ඒ නිසා ජනබල උද්ඝෝෂණයට පැමිණ ලෙඩ වූවන් ගෙන යෑමට කිසි අවුලක් නැතිව ඒවා භාවිතා වුනු බව වාර්ථා වුනේ ය.

ඉන්දියාවත් සමග ඇති කරගන්නට හදන එට්කා ගිවිසුම අර පරණ ගිලන් රථයෙන් දැන් විස්ථාපනය කළ යුතු ය. බිල්ලා එහෙම ම ය. වෙනස් වන්නේ බිල්ලාගේ ස්වරූපය ය.

අඩන ළමයි අල්ලන් යන බව කියන බිල්ලා කිසි දවසක නොපැමිණෙන බව කාලයක් යන කොට ළමයෙකුට ඒත්තු නොයා ඉඳීවි ද? තවම දැක නැතත් ඇති කර තිබෙන පින්තූරය භයානක නිසා කුඩා කාලයේ ළමයෙකුව බය කිරීමට ඒ කිසි දා නිශ්චය ලෙස දැක නැති බිල්ලා ප්‍රමාණවත් ය. මෙය පට්ටපල් බොරුවක් බව දැන ගන්නේ ළමයා වැඩිහිටියෙකු වූ විට ය. ඒත් හැම ළමයෙකුම වැඩිහිටියෙකු වන්නේ නැත. අප රටේ වැඩියෙන් ඉන්නේ බිල්ලන්ට තවමත් බය වෙන වැඩිහිටි බබාලා ය.

බොරුව පාපයකි. බොරුව වැරැද්දකි. එහෙත් විවාදය ඒ සම්බන්ධයෙන් නොවේ. බොරුවෙන් ජීවත් වීමෙන් ප්‍රතිඵල ලබා ගත හැකි ද යන්න ය. එය වැදගත් වන්නේ බොහෝ දෙනෙකු ප්‍රතිඵල ලැබේ නම් පාපයක් ද වැරැද්දක් ද යයි සිතන්නේ නැති නිසා ය. පන්සිල් තියෙන්නේ ගන්නට මිසක් පිලිපදින්නට නොවන නිසා ය.

ඔවුහු තම මතය සනාථ කරන්නට බණ ටෝක් ද දෙන්නෝ ය. ඒ අරමුණ හොඳ නම් බොරු කීම ඇතුළු වෙනත් ඕනෑම මගඩි වැඩක් කිරීම ප්‍රශ්නයක් නොවන බව ය. බුදු බණේ එහෙම දෙයක් නම් කියා නැත. ඒත් දැන් තියෙන්නේ සංශෝධිත බණ ය.

බොරුවෙන් ලබන ප්‍රතිඵල

අප බොහෝ දෙනෙකුගේ අත්දැකීම විය හැක්කේත් ඒ නිසා ම විශ්වාසය විය හැක්කේත් බොරුවෙන් ප්‍රතිඵල ලබා ගත හැකි ය යන්න ය. ඒ සඳහා කොතෙකුත් උදාහරණ අපට සැපයිය හැකි ය. ඒ නිසා ම එය පහසුවෙන් ඉවත ලා හැකි අදහසක් නොවේ. එහෙත් තවදුරටත් විමසිය යුතු එකකි. එසේ කියන විට බොහෝ දෙනෙකු නොනගන ප්‍රශ්නය නම් එය කොතෙක් කලකට ද යන්න ය. ඊළගට නොනගන ප්‍රශ්නය නම් බොරුව නිරාවරණය වූ විට කුමක් සිදු වේද යන්න ය.

දෙදෙනෙකු අතර සම්බන්ධයක පදනම විශ්වාසය ය. එය ඉතා ඈත අතීතයේ දී පවා සම්බන්ධයක පදනම ලෙස සැළකිණි. විශ්වාසා පරමා ඥාතී යන බුදු වදනෙන් ප්‍රකාශයට පත් වූයේ එය ය.

දෙදෙනෙකු අතර සම්බන්ධයක් එයින් එක් අයෙකු විසින් කරන ලද බොරුවක් නිසා විශ්වාසය කඩ කිරීමක් නිසා බිඳී යා හැකි ය. එය තුන්වැන්නෙකු කරන මැදිහත් වීමක් නිසා ද බිඳී යා හැක්කේ ය. එහි දී ද භාවිතා වන්නේ බොරුව ය.

අප මතක තබා ගත යුත්තේ බොරුව ජය ගන්නේ එය බොරුවක් බවට අනාවරණය වන තෙක් පමණක් බව ය. එහි පැවැත්ම කෙටි කාලීන බව ය. එහෙත් ඒ කාලය තුළ සියල්ල බොරුව හරහා අත් කර ගන්නට කෙනෙකුට හැකි ය. සම්බන්ධය බිඳ වැටුන ද අවශ්‍ය සියල්ල ඒ කෙටි කාලය තුළ බොරු කාරයා විසින් ලබා ගෙන තිබේ. ඉස්තාලය වහන විට අශ්වයා පැන ගිහින් ය. බොහෝ විට බොරුව සාර්ථක යැයි කියන අය උදාහරණයට දක්වන්නේ මෙවැනි අවස්ථා ය.

බොරු කියා බලයට පත් වන දේශපාලනඥයා ගෙදර යන්නේ තමන්ගේ භාරයට පත් දෙයින් ලොකු කොටසක් ද රැගෙන ය. උන් බලා සිටියදී පොහොසත් වන්නේත් මහත් වෙන්නේත් ඒ නිසා ය. කොමියුනිකේෂන් කඩයකින් ආරම්භ කළ ජීවිතය බලා සිටිය දී විශ්මය ජනක ව්‍යාපාරයක් බවට පත් වන්නේ ඒ නිසා ය. ඩේසි ආච්චිලාට මැණික් මලු ලැබෙන්නේත් බොහෝ දේශපාලනඥයන්ට සල්ලි මලු හෝ බර චෙක් ලැබෙන්නේත් මහල් ප්‍රසාද ලැබෙන්නේත් ඒ නිසා ය.

බොරුව බොරුවක් බව අනාවරණය වූ පසු ඊට දඩුවම් ලැබෙන්නේ නම් මිනිසුන් බොරු කරන්නට, බොරු කියන්නට, පෙර දෙවරක් සිතා බලනු ඇත. එවෙලේ බැරි වුවත් පසුව හෝ බොරුවට දඩුවම් ලබා දිය හැකි ය. බොරුවෙන් ලබා ගත් සියල්ල නැවත ආපසු ලබා ගැනීමට උත්සහ දැරිය හැකි ය. එහෙත් බොරුව රජයන සමාජයක එය අමාරු කාරණයකි. මක්නිසා ද යත් බොහෝ දෙනෙක් බොරුකාරයන් නිසා ය. සත්‍යය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අතලොස්ස බොරුකාරයින්ගේ සිර කාරයින් බවට පත් ව කිසිවක් කර ගත නොහැකිව පසුවන නිසා ය. බොරු කාරයන් රැක ගන්නට තව බොරු කාරයන් ඉදිරිපත් වන නිසා ය.

අද දවසේ පවා බොරු කාරයින් පාරම් බාන්නේ ඉතින් අප අල්ලා ගත්තා දැයි අසමින් ය.

ඒ නිසා ම දඩුවම් ලැබෙන්නේ නම් ඒ ඊළග ආත්ම භවයේ දී විය හැකි තරමට එවැනි රටක තත්වය ඔඩු දුවා තිබෙන්නට පුළුවන. එයින් කියන්නේ බොරුව අනාවරණය වුව ද එහෙමට සිදු වන දෙයක් නැති බව ය. දත් මිටි කා දරා ගන්නවා හැරෙන්නට කළ හැකි දේ අල්ප බව ය.

බොරුව සත්‍යය ලෙස

ඊටත් අමතරව බොරුව රජයන සමාජයක බොරු කාරයන්ට සෙසු මිනිසුන් යටපත් කර ගත හැකි ය. බොරුව සත්‍යය ලෙස සමාජ ගත කරන්නට ද හැකි ය. බොරුවෙන් ලබා ගත් මුදල් භාවිතා කර මිනිසුන් නිහඩ කරන්නට හැකි ය. නැතිනම් උන් අතුරුදහන් කරන්නට ද හැකි ය. භෞතිකව පමණක් නොව ආයතනිකව ද අතුරුදහන් කරන්නට හැකි ය (ඒ සඳහා කළ යුතුව ඇත්තේ එහෙම කෙනෙකු නැතැයි සළකා වැඩ කිරීම ය).

එක බොරුකාරයෙකු ඉවත් කර සම්බන්ධ විය හැක්කේ තවත් බොරු කාරයෙකු සමග පමණක් නම් බොරුවට ඉඩ දී කම්පා වෙනවා හැරෙන්නට කළ හැකි යමක් ද මිනිසුන්ට නැත්තේ ය. එවැනි තැනක සිදු වනු ඇත්තේ අඩුම හානියක් ඇති කරන බොරුකාරයා තෝරාගැනීම ය. නැතිනම් වනගත වී භාවනා කරන්නට ය. නැතිනම් තවත් ආකාරයක බොරු කාරයෙකු බවට තමන් පත් වන්නට ය.

අවසාන නිගමනය බොරුව පරාජය කිරීම අපහසු බව ය. බොරුව, බොරුව ලෙස පෙනී ගිය කල ද ඊට තවදුරටත් යෝධ ශක්තියක් තිබිය හැකි බව ය. වෙනත් විදිහකින් කියතොත් බොරුව රජයන සමාජයක, ආයතනික ලෝකයේ පමණක් නොව සමස්ථ සමාජයේ ම, බොරුවට තවමත් ආයුෂ ඇති බව ය.  එය ලෙහෙසියෙන් පසු බැස නොයන බව ය.

මේ නිසා ඇතිවන ප්‍රතිඵලය කෙබඳු වේ ද? බොරුව හා ඇත්ත අතර වෙනස හඳුනා ගැනීමට නොහැකි තරමට ව්‍යාකූලත්වයක් ඇති වීම ය. ඇත්ත බොරුව ලෙසත් බොරුව ඇත්ත ලෙසත් ප්‍රකට වීම ය. බොරුව රජයන සමාජය ඇතුළතින් හිස් වීම ය. කුහරයක් හැදීම ය. පහසුවෙන් කඩා වැටිය හැකි හුඹසක් වීම ය. මේ අර්බුදය නිසා වැඩි දිනක් නොගොහින් සියල්ල කඩා ගෙන වැටීම ය. බොරුව කඩා ගෙන නොවැටෙන තැනක මෙසේ කඩා ගෙන වැටෙන්නේ බොරුව රජයන සමස්ත සමාජයම ය. එසේ නැත්නම් ඒ මත යැපෙන ආයතනය ය.

ඒ නිසා ම කෙටිකාලීනව කෙසේ වෙතත් දිගු කාලීනව බොරුව පරදින්නේ ය. බොරුවට ගහන මුක්කු ද සමග එය කඩා වැටෙන්නේ ය. බොරුව දරා සිටින සමාජය සමගම එය කඩා වැටෙන්නේ ය.

බොරුව කරන්නේ බොරුව සඳහා නොවේ. බොරුව වංචාව හා දූෂණය සඳහා ය. ඒවා සැඟවීම සඳහා ය. ආයතන හා සමාජය කඩා වැටෙන්නේ බොරුවට වහං වී එන මේ දූෂණය හා වංචා නිසා ය. එ් දෙකේ නිවුන් සොහොයුරන් වන නාස්තිය හා අකටයුතු කම් නිසා ය. අසමත්ජාති වැඩ නිසා ය.

ඇත්ත අනාවරණය විම

බොරුවට ඉඩ නැති සමාජයක මේ තත්වය වෙනස් ය. බොරුව අනාවරණය වූ වහාම එහි කර්තෘවරු කඩා වැටෙන්නා හ. ඔවුහු ඉක්මණින් දඩුවම් ලැබීමට ලක්වන්නෝ ය. ඇතැම් සමාජවල ඔවුහු මුළුමණින් පිටමං කරනු ලබන්නා හ.

ඒ නිසා බොරුව බැහැර කළ හැකි නම් හොඳ ය. කෙටිකාලීනව නැත්නම් දිගු කාලීනව හොඳ ය. බොරුව පිළිකෙව් කරන සමාජයක්, ආයතනයක්, හැදිය හැකි නම් හොඳ ය.

බොරුව පැරදිය හැක්කේ ඇත්ත දැන ගැනීමෙනි. ඒ සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු දැන ගැනීමේ පනත විශාල මැදිහත් වීමක් කරන්නේ ය.

බොරුව පරදවා මදි ය. ඊට දඩුවම් කළ හැකි නම් තවත් හොඳ ය. ඊටත් වඩා හොඳ එය ඉක්මණින් එලි පහලියට ගෙන නිරාවරණය කළ හැකි නම් ය. ඊටත් වඩා හොඳ බොරුවට ඉඩ නැති ආයතනයක් බිහිකළ හැකි නම් ය. ඒ ආයතනයේ කටයුතු පාරදෘෂ්‍යව සිදු කිරීමෙනි. සියලු පාර්ශවකරුවන්ට ආයතනයේ සිදු වන දේ පැහැදිලිව දැක ගත හැකි ක්‍රමවේදයන් සකස් කිරීමෙනි. ඒ තුළ බොරුවට පවතින්නට ඇති ඉඩ අවුරා දැමීමෙනි.

බොරු කාරයෙකුට කියූ බොරුව මතකයේ තබා ගැනීමට අමතර උත්සහයක් දරන්නට සිදු වේ. ඇත්ත කියන කිසිවෙකුට ඒ අපහසුව නැත. එහෙත් බහුතරයක් මිනිසුන්ට මතක තිබෙන්නේ සති දෙකක කාලයක් පමණක් නම් බොරුව සති දෙකක් අල්ලාගෙන සිටියහම ඇති ය. මේ නිසා ඇතැම් විට සිදු වන්නේ එක් බොරුවක සිට තව බොරුවකට මාරු වීම ය. ඒ සංක්‍රාන්තිය තුළ පළමු බොරුව අමතක කර දැමීම ය. දෙවැනි බොරුව උඩ දමා පළමු බොරුව යටපත් කර දැමීම ය.

හතරවරං ගැසූ දේශපාලනඥයින් ජනතාව විසින් ගෙදර යැවූ කල ඊට කලකට පසු අලු ගසා දමා තව වටයකින් වේදිකාවට පිවිසෙන්නේ ඒ අනුව ය. අලුත් බොරුවක පිහිටින් නවිකරණය කරන ලද අලුත් අලෙවි වැඩසටහනක පිහිටෙන් ඔවුන්ට ඇතැම් විට නැවතත් බලයට එන්නට හැකි වන්නේ ද ඒ අනුව ය.

රටකට පමණක් නොව ආයතනයකට ද විචාරකයන් අවශ්‍ය ඒ නිසා ය. බොරුව ප්‍රශ්න කරන මිනිසුන් අවශ්‍ය වන්නේ ඒ නිසා ය. අතීතයෙන් නිරතුරුව ඉගෙන ගත යුත්තේ ඒ නිසා ය. ඉතිහාසය නැවත නැවතත් ඉගෙනීම සඳහා ආවර්ජනය කළ යුත්තේ ඒ නිසා ය. ආයතනයක පාර දෘෂ්‍යභාවය තරමට ඒ් තුළ විචාරයට ඉඩ හසර තිබීම ද බොරුව ජයගැනීම සඳහා අවශ්‍ය ඒ නිසා ය.

අලෙවිකරණය ගැන මාකටින් ගැන හැදෑරිය යුත්තේ ඒ නිසා ය. දේශපාලන සටන්, අලෙවි කරණ වැඩසටහන් වලින් වෙන්කොට හඳුනා ගත යුත්තේ ඒ නිසා ය.