ලාංකික වෘත්තිකයන් කුහක ද?

ලංකාව තුළ වෘත්තිකයෙකු වීම තරමක අපහසු කාර්යයක් වී තිබේ. ඒ පසු කළ යුතු වැට කඩොලු නිසා ය. විශේෂයෙන් ඉතාම සුළු පිරිසකට පමණක් උරුමව ඇති සරසවි වරම ලබා ගැනීමේ තරගය දරුණු නිසා ය. ඒ තුළ සිදු වන මානසික පීඩනය මිනිසෙකු නරුමයෙකු කිරීමට තරම් ය.

අප ඒ නිසා ම වෘත්තිකයන් දෙස තරමක අනුකම්පාවෙන් බැලිය යුතු ය.

එසේ වුව ද මේ ප්‍රශ්නය මග හැර යෑමට නොහැකි ය. කුහක වෘත්තිකයන් සිටින රටකට යා හැකි දුර කෙටි නිසා ය.

මේ ප්‍රශ්නයට උත්තර සොයා ගැනීම සඳහා අප විසින් කුහක කම යැයි යම් හැසිරීමකට කිව හැක්කේ කෙසේදැයි සැක හැර දැන ගැනීමට සමත් නිර්ණායක මුලින් නිර්ණය කර ගත යුතු ය.

තමන් දිනා ගෙන ඇති තැනට වෙන කෙනෙකු යුක්ති සහගත මගකින් පැමිණිම හෝ කෙනෙකු නුරුස්සන්නේ නම් එතැන ඇත්තේ කුහක කම ය. ඒ නුරුස්නා බව හේතු කොට ගෙන එතැනට පැමිණෙතැයි සැක සිතන මිනිසුන් සොයමින් ඔවුන් විනාශ කරන්නට උගුල් අටවන්නේ නම් එතැන ද ඇත්තේ කුහක කම ය. එවැනි අයට එසේ කිරීමට ඇති අවස්ථාවන් අවුරන්නේ නම් එතැන ද ඇත්තේ කුහක කම ය. තමන් නැග ඇති තැන රැක ගැනීම සඳහා කෙනෙකු අතිශයින් නින්දනීය ලෙස හැසිරෙයි නම් එතැන තිබෙන්නේ කුහක කම ය. තමන්ගේ පහසුව හා සුරක්ෂිතතාවය පතා කෙනෙකු බොරු කියන්නේ නම් එතැන ඇත්තේ ද කුහක කම ය.

සැඟවී පහර දීම

මේ සියල්ල යමෙක් එලිපිට කරන්නේ නම් එතැන ඇත්තේ තක්කඩි කම ය. මැර කම ය. එහෙත් ඒවා කෙරෙන්නේ වෙනත් උත්කෘෂ්ඨ අරමුණකට යැයි දක්වමින් කරන්නේ නම් එතැන ඇත්තේ කුහක කම ය.

වෘත්තිකයන් මැරයන් ලෙස හැසිරෙන අවස්ථා ද විරල නැත. එහෙත් වඩාත් දක්නට තිබෙන්නේ උන් කුහක හැසිරීමක යෙදෙන බව ය.

තමන්ගේ එකා රැක ගැනීම අපේ කම ලෙස අර්ථ දැක්වූ ලෝකයක ඇතැම් විට කුහක වන්නේ අනුන්ට ය. පිට එකාට ය. ඒ අප කලින් කී උත්කෘෂ්ඨ අරමුණ පෙරට දමා ය. දේශප්‍රේමය ආගම, තමන් ශිල්ප හැදෑරූ පාසල හෝ වෙනයම් පටු ලේබලයක් පෙරට දමා ය. ඒ පිට එකා සතු සැබෑ ගුණ සැඟවීමේ යෙදෙන ගමන් ඔවුගේ නැති අගුණ දැක්වීමෙන් ය. නැතිනම් තමන්ගේ එකාගේ සැබෑ තිරිසන් ගති වසන් කරන ගමන් ඔහු සතුව නැති ගුණ දක්වා ලීමෙන් ය.

වෙඩරුවේ උපාලි හිමියන්ගේ හිට්ලර් ඉල්ලා සිටීම හා විජයකලා මහත්මියගේ ප්‍රභාකරන් ඉල්ලා සිටීම අතර වෙනසක් නැත. දෙදෙනාම කියන්නේ අපරාධකරුවන් නිදැල්ලේ හැසිරීමට තිත තැබිය යුතු බව ය (ඒ සඳහා දෙදෙනාම ඉදිරිපත් කරන ක්‍රමවේදය ගැන ලියුම්කරුගේ ප්‍රසාදයක් නැත). එහෙත් අප අතර ඉන්නා බොහෝ දෙනෙකු ඒ දෙදෙනාගේම අපේක්ෂාවන් එකක් බව පිලිගන්නට මැලි වෙති. එකම දේ කළ අපේ එකා හරි ය. අනෙකා වැරදි ය. එසේ හිතන්නේ අපේ කුහක කම නිසා ය.

එතැනින් පටන් ගන්නා මේ කුහකත්වය අනුක්‍රමණයෙන් ඇතුළට ද කාන්දු වෙයි. තමා ළග සිටින එකාට ද අවසානයේ විපාක ලැබේ. එතෙක් උඩ දම දමා ඔජ වැඩූ මිනිසාට ම දෙකක් කතා කරන්නට මිනිසුන් ඉදිරිපත් වන විට පමා වෙලා වැඩි ය.

හේතු හොයන අපට දැන් ලිපියේ මුලට නැවතත් යෑමට සිදු වේ. වෘත්තිකයෙකු වී ඇත්තේ අසාමාන්‍ය තරගයකට මුහුණ දී කට්ට කා ගෙන ඉන් ජය ගැනීම හරහා ය. එසේ ආ කෙනෙකුට තමන්ට විශේෂ දෙයක් ලැබිය යුතු යැයි ඇති වන සිතිවිල්ල ස්වභාවික ය. ඒ විතරක් නොවේ. එසේ මහන්සි වී ලබා ගත් තැන රැක ගත යුතු ය යන සිතිවිල්ල පහල වීම ද පුදුමයට කරුණක් නොවේ. ඒ සඳහා තමන් වැනිම කට්ට කා ගෙන පැමිණි උන් සමග එකතුව බාහිර බලවේගයන්ට මුහුණ දිය යුතු බව සිතන එක ද පුදුමයට කරුණක් නොවේ.

ක්‍රමයේ වැරැද්ද

එසේ බලා ගෙන යන විට ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ ක්‍රමයේ ය. වෘත්තිකයන් තුළ නොවේ. උත්තරය තියෙන්නේ ක්‍රමය වෙනස් කිරීම තුළ ය.

සරසවි වරම වැඩි පිරිසකට හිමි කර දීමේ ය. ඒ තුළ වෘත්තිකයෙකු වීමේ පීඩනය අවම කිරීම තුළ ය. වඩා ඉල්ලුමක් ඇති විවිධ වෘත්තීන් වලට පිවිසීම සඳහා සරසවිය තුළ නව අධ්‍යාපන ධාරා නිර්මාණය කිරීමේ ය. ආණ්ඩුවට බැරි නම් එසේ කරන්නට පුද්ගලික අංශයට ඉඩ ලබා දීමෙන් ය. එසේ කොට ඒවා නියාමනයනයේ වගකීම ආණ්ඩුව බාර ගැනීමෙන් ය. එවැනි ආයතන හරහා ඉගෙනීමට වත් කමක් නැති ළමුන් වෙනුවෙන් ණය හෝ වෙනත් සහනාධාර දීමට ඉදිරිපත් වීමෙන් ය.

ඒත් ක්‍රමය වෙනස් කිරීමට එරෙහි වන්නෝ ද වෘත්තිකයන් වීම කණගාටු දායක ය. තමන් එගොඩ වීම නිසා සතුටු වන ඔවුහු අන් අය ඉන් පිට කර තැබීමෙන් ද තුටු වන්නෝ ය. තමන් ආ මග වැට කඩොලු දැක ඒවා ඉදිරි පරම්පරාව වෙනුවෙන් ඉවත් කරනවා වෙනුවට තවත් තද තර බැඳීමට ඒ නිසා ම වැඩිමනත් ඉදිරිපත් වන්නේ ඔවුහු ය.

විෂම චක්‍රය ඇරඹෙන්නේ ඒ නිසා ය. මෙය සංවාදයට ලක් කළ යුත්තේ ද ඒ නිසා ය.

යමක ඇතුළත සිටින විට එහි සැබෑ තතු පේන්නේ නැත. හරියට පෙරහැරක ගමන් කරන අයට පේන්නේ ඉදිරියත්, කලාතුරකින් පිටුපසත්, පමණක් බැවිනි. පෙරහැර මුළුමණින් පෙනෙන්නේ බාහිරින් සිටින අයට ය. ඒ නිසා ද අප වෘත්තිකයන් දෙස වෛරයෙන් නොව අනුකම්පාවෙන් බැලිය යුතු ය. ඔවුන් විවේචනයෙන් ඉවත් කරනු වෙනුවට ඔවුන් ව මේ සංවාදයට සහභාගී කර ගත යුතු ය. බාහිර සිටින්නෙකුට පෙනෙන දේ ඔවුන්ට ද පෙනීමට සැලැස්විය යුුතු ය.

අප මෙතෙක් කතා කළේ සාමූහික කුහක කම ගැන ය. අප කලින් ද සඳහන් කළ පරිදි එතැනින් කෙළවර නොවි මේ කුහක කම සගයන් වෙත ද පැතිරෙන එකට ද හේතු සොයා ගත යුතු ය.

ජේෂ්ඨත්වය අගැයීම

එයට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ අපේ රට තුළ පවතින ජේෂ්ඨත්වය ලබන අගැයීම ය. මේ සංස්කෘතික වටිනාකම නිසා මිනිසුන්ට කිසිවක් නොකර නිකම් සිටීමෙන් ලබා ගත හැකි ජේෂ්ඨත්වය මත යැපෙන්නට පුළුවන. ඒ නිසා ම දිගින් දිගට ඉගෙනීමට වුවමනාවක් ඔවුන්ට නැත. අගැයීම ජේෂ්ඨත්වය හරහා ද ඒ තුළින් ලබන තනතුරු හරහා ද ලැබිය හැකි නිසා එහෙමට යමක් කිරීමට අවශ්‍ය නැත. ඒ නිසා ම අප දකින්නේ හිස් ඔලු සහිත නායක කාරකාදීන් ය.

පළමුව ඒ අය බිය ය. කුමකට ද? ඔවුන්ගේ හිස් බව අනාවරණය වේ ය යන්නට බිය ය. ඒ නිසා ම දක්ෂ කැප වී යම් නමක් උපයා ගෙන ඇති මිනිසුන්ට ඔවුන් බිය ය. ඒ උදවිය මතු වී තමන්ගේ හිස් බව වැඩියෙන් අනාවරණය වෙතැයි ඔවුන් බිය ය. ඒ නිසා ම තම ආනුභාවය නැති වෙතැයි බිය ය.

ඒ නිසා කරන්නේ තමන් යටතේ ඉන්නා උන් විශේෂයෙන් ම යම් දක්ෂතාවයක් දක්වන උන් සඟවා තැබීමට කටයුතු කිරීම ය. ඔවුන් අධෛර්යය කිරීම ය. ඔවුන් දක්ෂ ක්ෂේත්‍ර වලින් අයින් කොට උන්ට යමක් කර ගන්නට බැරිව ඇන ගන්නා ක්ෂේත්‍ර තෝරා බාර දීම ය. අවැදගත් තැනක සිර කිරීම ය. සම්පත් නොසපයා සිටීම ය. සහය වන්නන් ලෙස කඩා කප්පල් කාරීන් පත් කිරීම ය. පරස්පර උපදෙස් දීම ය. අනුමැතිය දීම පමා කිරීම ය. මේ ලයිස්තුව දිග ය. ඇතැම් තැනක එය නිර්දය උපහාසය දක්වා දික්වෙන තරමට දරුණු ය. එලව එලවා පහර ගහන තරමට දරුණු ය. ලේඛකයා මේ සියල්ල ද තවත් බොහෝ දේ විඳ තිබේ. බොහෝ දෙනෙකුගේ කතාව ද මීට වෙනස් නොවන බව ඔහුගේ අත් දැකීම ය.

දැන් අපි හේතුව ද ඵලය ද දෙකම දකිමු. ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ හේතුව දැන ගත්ත ද එය ඉවත් කිරීම අපහසු වීමේ ය. එය ඒ තරමට “සංස්කෘතික“ කාරණාවක් වී තිබීමේ ය. යල් පැන ගිය එහෙත් ඉවත්වන්නට අකමැති “සංස්කෘතික“ කාරණයක් වී තිබීමේ ය.

ජේෂ්ඨත්වය විස්ථාපනය වන්නේ හෙංචයියන් ගෙන් ය

එයට තවත් එක් ප්‍රධාන හේතුවක් තිබේ. ජේෂ්ඨත්වය ඉවත දැමූ බොහෝ අවස්ථාවල මතු වූයේ එහෙමටවත් සුදුසු කම් නැති හෙංචයියන් ය. අන්තේවාසිකයන් ය. දේශපාලනික හිතවතුන් ය. ලොක්කන්ගේ ලොක්කාගේත් ගෝලයෝ ය. ඇතැම් තැනක ඒ නිසා කැපී ගියේ සුළු ජාතිකයින් ය. කලාතුරකින් වන පරිදි ලොක්කා සුළු ජාතිකයෙක් නම් මහා ජාතිකයෙක් ය. එක කාලයක තැන ගියේ රාහුලේ හිටපු කොල්ලන්ට ය. තවත් කාලයක එය රෝයල් කොලීජියට වෙන් විය. මේ කාරණා හේතුවෙන් ඉදිරිපත් වන තර්කයක් නම් වෙනත් නිර්ණායකයක් නැති තැන ජේෂ්ඨත්වය මේ අටල් පහුරු ලං කර ගන්නවාට වඩා හොඳ බව ය.

මෙවැනි දේ කළ හැක්කේ ජනයා නිහඩව සිටීම නිසා ය. පොදු කාරණා වලදී ඉදිරිපත් නොවීම නිසා ය. පුද්ගලික මට්ටමෙන් තමන්ට යමක් කර ගැනීමට දෙන වෑයමෙන් සියයට එකක් වත් පොදු කටයුතු සඳහා යෙදීමට ඉදිරිපත් නොවන නිසා ය. ඒ නිසා ඕනෑම දහජරා වැඩක් කොට, එසේ නැත්නම් වැඩක් නොකර, මේ සියලු දෙනාට පැවතිය හැකි ව තිබේ.

අප නිහඩ ව මුණිවත රකින්නේ නැතිව මහජන සේවා සම්බන්ධයෙන් සම්මතයන් ඇති කරන ලෙස රජයට බල කළ යුතු ය. එම සම්මතයන්ට අනුව සේවා සපයන ලෙස රජයට බල කළ යුතු ය. ඒවායේ මග හැරීම් දක්වා සිටිය යුතු ය. ඒවා මග හරින නිලධාරීන්ට එරෙහිව කටයුතු කරන ලෙස රජයට බල කළ යුතු ය.

ජනයාගේ මැදිහත් වීම

අපට ලැබෙන්නේ අපට ගැලපෙන පාලකයන් පමණක් නොවේ. අපට ගැලපෙන නිලධාරී පැලැන්තියකි. අප ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිය යුතු ය. ඔවුන් මග හරින තැන ඊට විරුද්ධ විය යුතු ය.

එවිට තමන්ගේ හෙංචයියයන් පුරවා ගෙන, උන් නිලධාරීන් ලෙස පත් කර ගෙන, ආයතන ගෙන යෑ නොහැකි බව දේශපාලකයන්ට පෙනෙනු ඇත. එවිට ජේෂ්ඨත්වය හා හිතවත් කම් වෙනුවට දක්ෂයින් පත් කිරීමට බල කෙරෙනු ඇත.

ජේෂ්ඨත්වයට ලැබී ඇති තැනට අමතරව මේ පෞද්ගලික තලයේ කුහකත්වය සඳහා තව හේතුවක් තිබේ. ඒ අප ජාතියක් හැටියට ඉගෙන ගැනීමට දී ඇති අඩු ලංසුව ය. වටිනාකම ය. ඒ නිසා ම වෙනත් කිසියම් උණක් නිසා ඉගෙන ගත් අයට නිතැතින් ලැබෙන වටිනාකමක් තිබේ. ඒ වටිනාකම දැන ගන්නා විට බොහෝ දෙනෙකුගේ කොච්චිය ගිහින් ය. දැන් ඉතින් තියෙන්නේ ඉගෙන ගත් එකාට, යම් දැනුමක් ඇති එකාට, වෙනස් ලෙස හිතන්නට පුළුවන් එකාට, පල නොකියා පලා බෙදීමට ය.

තමන්ගේ ක්ෂේත්‍රයෙන්  එහා ලෝකය දැක නැති වීම හා උගෙන නැති වීම, වෘත්තීය උජාරත්වයක් ඇති කර ගැනීමට ද හේතු වේ. තමන් උගත් ක්ෂේත්‍රය වඩාත් ම වටිනා ක්ෂේත්‍රය ලෙස මේ නිසා ඔවුන් සිතා ඉන්නා බව පෙනෙන්නේ ය. ඊට අමතර ව ඒ උජාරුව ද ඇති ව නොදන්නා ක්ෂේත්‍රයන් ගැන කතා කරන්නට ගොස්, මැදිහත් වන්නට ගොස්, ඒ අංශයන්හි තමන් මොන්ටිසෝරි බව ඔවුන් විසින් පෙන්වනු ලබන්නේ ය. රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරි සංගමය ප්‍රමුඛ වෘත්තිකයන්ගේ සංගම් බොහෝමයක් ම ආර්ථිකය ගැන කතා කරන්නට යමින් පෙන්වා සිටියේ මේ සිල්ලර බව ය. වෘත්තිකයන් විසින් තමන්ගේ ක්ෂේත්‍රයන් තුළ හැදෑරීම් අතපසු කරනවා පමණක් නොව එම ක්ෂේත්‍රය තුළට කොටුව සිටිමින් පොදුවේ ඉගෙනීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් සිටිනු පෙනේ. වඩාත් දරුණු වන්නේ තමන්ට නැති පාණ්ඩිත්‍යවයක් එම ක්ෂේත්‍ර අරබයා පෙන්වන්නට ගොස් ඇණ ගැනීමෙන් සහ මුළු රටක් අමාරුවේ දැමීමෙන් ය. එහි දී ඔවුන් විසින් උපයෝගී කර ගනු ලබන්නේ දැනුම නොවේ. ඔවුන්ගේ වෘත්තීය සුරක්ෂිත කර ගැනීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ගයන් ය. ඒවා දැනුම ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරමින් ඔවුන් පෙන්වන්නේ නොදැනුම පමණක් නොවේ. ඒ පමණට ම හෝ ඊට වැඩියෙන් ඇති වෘත්තීය කුහකත්වය ය.

ඉගෙනීමට නිසි වටිනාකමක් නොදීමට ද හේතුවක් තිබේ. ඒ වෙනස් කම් සිදු නොකිරීම ය. ඒ සඳහා බලකිරීමක් නොතිබීම ය. හැම දෙයක් ම ඒ හැටියෙන් කර ගෙන යන්නට නම් අලුතින් ඉගෙන ගත යුතු නැත. තියෙන දැනුම සෑහෙන බැවිනි. අලුතෙන් ඉගෙනීමට බල කෙරෙන්නේ වෙනස් වීමට බල කෙරේ නම් පමණ ය. ඒ බල කිරීම ද පැමිණිය යුත්තේ සමාජයෙනි. එවැන්නක් නැති තැන මිනිසුන්ට ඉගෙනීමට උත්තේජනයක් නොලැබේ.

වෙනසක බලාපොරොත්තු

සමාජයක් හැටියට ම වෙනස් කම් වලට බිය වී සිටින තත්වයක් යටතේ සමාජය විසින් වෙනසක් ඉල්ලා සිටිනු ඇතැයි අපෙක්ෂා කළ නොහැකි ය. කුමන හෝ ක්‍රමයකින් ගැට ගසා ගෙන දවස ගෙවා දැමීමේ අභිලාෂයෙන් ඉන්නා මිනිසුන් වෙනස් කම් සොයන්නේ නැත. අතීතයට පසු බසින්නට පේවි සිටින මිනිසුන්ගෙන් නව අනාගතයක් පැතිය නොහැකි ය. මේ උකටලීත්වය ගැනත් අප ලිපි කීපයකම කතා කළා මතක ය. පැදුර ඉන්නා මිනිහා බිමට වැටෙන්නේ නැති නිසා, පැදුරට ම වී ඉඳින්නට තීරණ කර තිබෙන, ජාතියකින් වෙනස් කම් අපේක්ෂා කිරීම අසීරු බව ද අප කියා ඇත. ඒ නිසා ම මේ සම්බන්ධයෙන් සමාජයේ සංවාදයක් ඇති විය යුතු බව ද ඒ අවස්ථා වල ද සඳහන් කළා මතක ය.

ඉදිරියට යන ජාතින්ගේ අඩුපාඩු දක්වමින්, තමන්ගේ අතීත ශ්‍රේෂ්ඨත්වය ගැන පුරාජේරු කියමින්, පසු පසට ම යන ජාතියකට වෙනසක් අවශ්‍ය  නැත. ඔවුන් හදන්නේ තමන් වෙනස් වන්නට නොව ලෝකයා වෙනස් කරන්නට ය. තමන්ට ඉගෙන ගන්නට දෙයක් නැතැයි සිතන්නේ ද මේ පුහු ආඩම්බරය නිසා ය. පුරාජේරුව නිසා ය. අලුතෙන් චන්ද්‍රිකාවක් ගොඩ නගනු වෙනුවට, කක්ෂය වටා කැරකෙනවා යැයි යම් කයිවාරුකාරයෙක් විසින් පතුරුවන, රාවණාගේ චන්ද්‍රිකාවක් ගැන තොරතුරු හොයන්නේ ඒ නිසා ය.

වෘත්තිකයන් තුළ ද මේ ජාතිය තුළ පැතිර පවතින පුහු අභිමානය දෙගුණ තෙගුණව පවතින්නේ ය. දැනුමෙන් ඉහළ යන්නට යන්නට උරුම කර ගත යුතු නිහතමානිත්වය ඔවුන් තුළ දක්නට නැත. ඒ තමන් අමාරු කඩුලු ජය ගෙන වෘත්තිකයන් බවට පත් ව ඇති හේතුවෙන් තවදුරටත් උජාරු වීම නිසා ය.

එයින් කියන්නේ අපේ සිතුවිලි පරම්පරාවල වෙනසක් නොකර, පරම්පරා ගත සිතුවිලි වල වෙනසක් නොකර, මේ කිසිවක් වෙනස් කරන්නට බැරි බව ය. එතෙක් කළ හැක්කේ වෘත්තිකයන්ගේ කුහක කම් දෙස බලමින් “අනේ අපොයි“ කීම ය. ඔවුන්ට බැණ වැදීමෙන් වැඩක් වන්නේ නැත. මේ ක්‍රමය ඉදිරියේ මේ “සංස්කෘතිය“ ඉදිරියේ ඔවුන් ද අසරණ නිසා ය. ඔවුන් බොහෝ විට එහි ගොදුරු පමණක් නිසා ය.

එහෙත් මේ ගැන සංවාදය අපට ඉදිරියට ගෙන යා හැකි ය. ඔබට ද ඒ සඳහා මේ ලිපිය බෙදා ගැනීමෙන් දායක විය හැකි ය.

විනය “වණයක්“ වීම

සමාජය තුළ විනයක් පැවතීම එහි පැවැත්මට අත්‍යාවශ්‍ය ය. ඇතැම් විට දැඩි පාලකයෙකු ඉල්ලීමෙන් දකුණ ද ප්‍රභාකරන්ගේ ආගමනය අපේක්ෂා කිරීමෙන් උතුර ද අදහස් කරන්නට ඇත්තේ ඒ වුවමනාව විය හැකි ය.

විනය පවත්වා ගෙන යෑම සඳහා ආදර්ශය ලැබෙන්නේ හා ලැබිය යුත්තේ පාසලෙන් බවට ද මතයක් සමාජය තුළ තිබේ. ඒ නිසා ම සිසු දරුවන්ගේ විනය පවත්වා ගෙන යෑම සම්බන්ධයෙන් පාසල අතිවිශාල අවධානයක් යොමු කරයි. එය පවත්වා ගෙන යෑම සඳහා විනය භාර ආචාර්යය වරයෙක් ද විනය කමිටුවක් ද ඒ තුළ තිබේ.

විනය පවත්වා ගෙන යෑමේ කටයුත්ත සඳහාම පත් කරනු ලැබ සිටින ශිෂ්‍ය නායකයන් යනුවෙන් හැඳින්වෙන පිරිසක් ද වෙති. විනය පවත්වා ගෙන යෑම සඳහා අවශ්‍ය වුවහොත් සිසුන්ට විවිධ දඩුවම් දීමේ බලය ද ඔවුන්ට පවරා තිබේ. නැතහොත් ඔවුන් විසින් පවරා ගෙන තිබේ. විනය කැඩීමට යොමු වන දරුවන්ගේ දෙමාපියන් ද පාසලට කැඳවා ඔවුන් විනය කමිටුව ඉදිරියට කැඳවා විනය පවත්වාගෙන යෑමට දෙමාපිය සහභාගිත්වය ද ලබා ගැනේ.

ඊට අමතරව පාසලට එන දෙමාපියන්ට ද විනය පද්ධතියකට යටත් වීමට සිදු වේ.

ඇඳුම ද විනය?

මේ සියලු තැන්හි ඉදිරියට එන ප්‍රධාන සාධකය නම් ඇඳුම ය. හිස කෙස් ය. අඳින පළඳින දෑ ය. කොටින්ම බාහිර පෙනුම ය. එය සංවර එකක් විය යුතු යැයි යන්න මේ විනයේ පදනම ය. මෙය සරල කාරණයකින් ඔබ්බට ගොස් තිබේ. ඒ සෑහෙන විස්තරාත්මක පිරිවිතර සමග ඒ බාහිර සැරසීම ඉදිරිපත් වීම හරහා ය. උදාහරණයක් ලෙස ගවුමට නම් ඇඳිය යුතු දිගක් තිබේ. සපත්තුවකට නම් ඊට නියමිත හැඩයක් තිබේ. කොණ්ඩයට නම් ඊට නියමිත දිගක් තිබේ. එහෙත් මේ හැම දෙයක් ම කෙතරම් විස්තර කොට ඉදිරිපත් කොට තිබුණ ද හැම විටම අර්ථ දැක්වීමට යටත් ය.

උදාහරණයක් ලෙස ගවුම ගනිමු. දණ හිසේ සිට මෙතරම් දිගකින් එය තිබිය යුතු යැයි විස්තර පත්‍රිකාවක ලියා තිබෙන්නට පුළුවන. ඒත් දණ හිස පටන් ගන්නේ කොතැන ද යන්න සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න තිබිය හැකි ය. සපත්තුවේ ඉදිරිපස රවුම් විය යුතු ය. රවුමක් ලෙස ගැනෙන්නේ කුමන හැඩය ද යන ගැන විවිධ අර්ථ කතනයන් තිබිය හැකි ය. කොණ්ඩය දිග විය යුතු ද නැත. කෙටි විය යුතු ද නැත. එහෙත් එය කෙතරම් ද යන්න ගැන අවුලක් තිබේ. එය තම තම නැණ පමණින් තීරණය කළ හැකි නිසා ය.

ඒ නිසා විනය පවත්වා ගෙන යන පාසල් “පොලීසිය“ට වැඩ රාජකාරි බහුල ය. ඒ තමන් නුරුස්සන අයට දඩුවම් දීමටත් කැමති අයට නිදහස දීමටත් කලින් කී අර්ථ කථනයන් යොදා ගැනීමට කල්පනා කළ යුතු නිසා ය. ඒ විනිශ්චයන්ගෙන් පසු දිය යුතු දඩුවම් තීරණය කළ යුතු ව තිබෙන නිසා ය. උදාහරණයක් ලෙස ගවුම කොට වැඩි නම් දණ ගසා ගවුම දණ හිස තෙක් ඇද වසා ගන්නා ලෙස නියම කිරීමට ද කොණ්ඩය කොට වැඩි නම් කලු සපත්තු පොලිස් උලා දැමීමට ද සපත්තුවේ රවුම නැත්නම් එය ගලවා ලේස් වලින් බැඳ බෙල්ලේ එල්ලා ගැනීමට ද වැනි දඩුවම් ගැන සළකා බැලිය යුතු ව තිබෙන නිසා ය.

මහ මග විනය

මේ හැම දඩුවමක ම පොදු සාධකය නම් විනය කඩන එකා හෝ එකිය හැකිතාක් පහලට දමා අවමානයට පත් කිරීම ය. අර්ථ කථනය විවෘත නිසා ම, එය විවිධ විය හැකි නිසා ම, මේ විනය පටිපාටියට යටත් කොට ඕනෑම කෙනෙකු අල්ලා ගැනීම පහසු ය. ඒ තුළ ගුරුවරයෙකුට ගුරුවරියකට පමණක් නොව ශිෂ්‍ය නායකයෙකුට ද පොර වීමට හැකි ය. එවන් අවස්ථාවක් දුටු විට මග හරින අය අඩු ය. උස් තැන් දැක හැකිලෙන්නටත් මිටි තැන් දැක පුප්පන්නටත් අප බොහෝ දෙනෙකු හපනුන් බැවිනි.

මේ විනය පවත්වා ගෙන යන්නේ පාසල් සිසු සිසුවියන්ට කුඩා කාලයේ සිට විනය පුරුදු පුහුණු කිරිමට බව කියවේ. චිරාත් කාලයක සිට මේ විනය පවත්වා ගෙන යන්නේ නමුදු රට තුළ නම් විනයක් ඇතැයි පෙනෙන්නට නැත. පාරේ ඇවිදින පදිකයන්ගෙන් ද වාහන පදවන රියැදුරන්ගෙන් ද මහ මග දමන කසළ වලින් ද ගංඉවුරක හා ගං පතුලේ දමා ඇති කුඩු කරන ලද බෝතල් වලින් ද පෙනෙන්නේ විනය එහෙමකට නැති බව ය. එපමණක් නම් මදෑ. ඉගෙන ගත්තා යැයි කියන වෘත්තිකයන් තුළ පවා එය දැක ගත හැක්කේ අඩුවෙනි. තමන්ගේ ඉල්ලිම් වෙනුවෙන් අසරණ රෝගින් ගල ග්‍රහණයට ගන්නා වෛද්‍යවරුන් තුළ ද දේශපාලනඥයන්ගෙන් හව්හරණය ලබනු වස් රටේ සම්පත් බිලි දෙන අනෙකුත් වෘත්තිකයන් තුළ ද විනය දැකීමට හැක්කේ අඩුවෙනි.

මෙයට හේතුව කුමක් විය හැකි ද? මෙයින් විද්‍යාමාන වන්නේ කුමක්ද? විනය තිබෙන්නේ ඇඳුමේ බව, බාහිර පෙනුමේ බව, සිසු සිසුවියන් මේ පාසල් ක්‍රියාකාරිත්වයෙන් තේරුම් ගැනීම ද? විනය පිරිහී තිබෙන්නේ ඔවුන්ට ලබා දුන් දඩුවම ප්‍රමාණවත් වී නැති නිසා ද? පාසල හා සමාජය දෙකක් ලෙස ඔවුන් විසින් හඳුනා ගෙන ඇති බව ද? තරමක් දිගට වැඩුනු කොණ්ඩයට තමන් දඩුවම් ලැබුවේ කුමන හේතුවක් නිසා දැයි ඔවුන්ට කියා දී නොමැති කම ද? විනය තිබිය යුත්තේ හැසිරීමේ දී බව ඔවුන්ට අවබෝධ කර දීමට පාසල අසමත්ව ඇති බව ද? දණ්ඩනය මිස විනය පවත්වා ගෙන යා යුත්තේ ඇයි ද යන්න ගැන ප්‍රමාණවත් සංවාදයක් පාසල තුළ සිදු ව නැති බව ද? දණ්ඩනය හරහා ඇති කරන ලද ශික්ෂණය දණ්ඩනයෙන් නිදහස් වූ වහාම ඉවත් ව යන බව ද?

පාසල අසමත් ද?

ඒ කුමක් වුවත් එකක් පැහැදිලි ය. සමාජයේ විනය ඇති කිරීම සම්බන්ධයෙන් පාසල් භූමිකාවෙන් තීරණාත්මක යමක් නම් සිදු ව නැති බව ය. ඒත් පාසල මේ අවුල සම්බන්ධයෙන් කිසිවක් නොකරන්නට හිතා හදා ගෙන ඇති වගක් පෙනෙන්නේ ය. එය තමන් චිරාත් කාලයක් තිස්සේ ආගමික චර්යාවක් ලෙස කර ගෙන ආ විනය, ඒ ආකාරයෙන්ම පිහිටුවමින්, එයින්  තවමත් යමක් වේ යැයි අපේක්ෂා කරමින් සිටින්නේ ය.

නිල ඇඳුමක් ඇත්තේ සිසු සිසුවියන්ට පමණක් නොවේ. පාසලට එන දෙමාපියන්ට ද වෙනත් අමුත්තන්ට ද අනුමත ඇඳුමක්, එක්තරා ආකාරයක නිල ඇඳුමක්, තිබේ. වඩාත් නිවැරදිව කියන්නේ නම් අනුමත නොකළ ඇඳුමක් සහිත ව එන කවරෙකුට වුව දඩුවම් නොලැබෙතත් පාසලට ඇතුළු වීමට නම් නොහැකි වෙයි. මෙය බොහෝ පාසල්වල බහුලව භාවිතා වන්නේ කාන්තාවන් සඳහා ය. ඇතැම් තැනක එය පිරිමි පාර්ශවයට ද අදාළ ය.

කාන්තාවන් සම්බන්ධයෙන් නම් සමහර පාසලක එය සාරියට සීමා කර තිබේ. වෙනත් කිසිම ඇඳුමකින් පාසලට පැමිණිය නොහැකි ය. අදහස වෙනත් ඇඳුමකින් සැරසී පැමිණීමෙන් මව්වරුන්ගේ හිරි ඔතප් බිඳිය හැකි වීම ය. ඊට අමතරව එයින් මනස පරල කර ගන්නා සිසුන් අවිනීතව හැසිරෙතැයි යන භීතිය ය.

නැවත වතාවක් පාසල අල්ලා ගෙන ඇත්තේ වැරදි කොනකින් ය. මේ කල්පනා කරන ආකාරය කිහිප අතකින් ම වැරදි ය.

මව් පිය විනය

පළමුව, සාරිය හිරි ඔතප් නොබිඳෙන ඇඳුමක් ය යන වැරදි නිගමනය ය. සාරියක් විවිධ ආකාරයෙන් ඇඳිය හැකි ය. එය සිරුරේ වඩාත් ම ශෘංගාරාත්මක කොටස් මතු වන පරිදි ඇඳිය හැකි සෙක්සි ඇඳුමකි. ඒ කෙසේ දැයි විස්තරයක් කළ හැක්කේ වුව ද එය වැඩිහිටි වයසේ ළදරුවන් ගහන රටක පුවත්පතකට නොහොබිනවා යැයි සිතුන නිසා මෙහි ලියන්නේ නැත. තත්වය එසේ වුව ද සාරිය අඳින ආකාරය සම්බන්ධයෙන් සීමා පනවන්නට පාසලට බැරි ය. අවසරය ලැබෙන්නේ ආරක්ෂක සේවයේ නියුතු අයෙකුගෙන් නිසා ඒ බලතල ඔවුන්ට ලබා දී අමාරුවේ වැටෙන්නට ද පාසල් අධිකාරිය නිර්භීත නැත. ඒ නිසා ඔවුන් කරන්නේ සාරිය කුමන ආකාරයෙන් හැඳ ආව ද සංවර ඇඳුමක් ලෙස පිලි ගැනීම ය.

දෙවනුව, දෙමාපියන් නිසි ලෙස ඇඳ පැමිණීමෙන් සියල්ල හරි යතැයි සිතීම ය. සිසුන් පාසලින් එලියේ දී පාසල විසින් අසංවර යැයි සළකනු ලබන විසූක දස්සන දකින එකක් නැතැයි ද එවැනි දේ දැක්ක ද ඒවා ඉදිරියේ කෙසේ හැසිරුනේ වුව ද කමක් නැතැයි ද සිතීම ය. පාසලින් එලියේ ඉන්නා දෙමාපියන්ගේ ඇඳුම කුමක් වුව ද එය පාසලින් බාහිරව ඇඳ සිටින තාක් ප්‍රශ්නයක් නොවෙතැයි සිතීම ය.

තෙවනුව, ප්‍රශ්නය ඇත්තේ දෙමාපියන්ගේ ඇඳුමේ නොව ඇඳුම පිළිබඳව සමාජගත ව ඇති වැරදි සිතුවිලි පරම්පරාවේ නොවේ යැයි දැකීම ය. විශ්වාස කිරීම ය. සැබෑ ප්‍රශ්නය ඇත්තේ ඇඳුම ගැන සමාජය දකින ආකාරය තුළ ම ඊට දී ඇති ලිංගික වටිනාකමේ ය. බොහෝ දෙනෙකු නොදන්නා කාරණය නම් වික්ටෝරියානු යුගයේ කාන්තාවන් මුළු ඇඟ ම වැසෙන සේ ඇඳුම් ඇන්ද බවත් ඒ යුගයේ නිරාවරණය වූ වළලු කර ශෘංගාරාත්මක සිතුවිලි ජනිත කරවීමට හේතු වූ බවත් ය. වසා සිටීමෙන් සියල්ල සංවරව අවසන් වේ යැයි යන මුලාව ම සමාජයක් ලෙස අප තේරුම් ගන්නේ නැත. තහංචිය ම ආකර්ෂණයට අවශ්‍ය මාවත විවෘත කර දෙන බව අප වටහා ගන්නේ නැත. බලන්න එපා යැයි කියන්න. ඔබට බැලීමට ඒ වගන්තිය ම සෑහෙන්නේ ය. කහ පැහැති අලියෙකු ගැන හිතන්න එපා යැයි කියන්න. ඔබ කවදාවත් දැක නැති කහ පැහැති අලියෙකු ඔබ විසින් සිතින් මවා ගන්නවා ඇත. සමාජය ඇඳුම තුළ සංවරත්වය හොයන විට සිදුවන්නේ ඒ තුළ අසංවරත්වය දැකීමට මිනිසුන් පෙළඹවීම ය.

(කිසිදු උත්තේජනයක් ඇති නොවීමට නම් මව්වරුන් ඇඳ ගෙන ආ යුත්තේ එක්කෝ හිජාබයකි. නැත්නම් ගෝනියකි. එයිනුත් බේරා ගැනීමට බැරි නම් කළ යුත්තේ පිරිමි දරුවන් ඉන්නා පාසැල්වලට මව්වරුන්ගේ පැමිණීම මුළුමණින් තහනම් කිරීම ය. තවත් ඉදිරි පියවරක් ගන්නේ නම් පිරිමි පාසල්වලට ගුරුවරියන් පත් නොකිරීමට ද වග බලා ගැනීම ය. සදාචාරමය වශයෙන් ලෝකයේ හැම රටක්ම පරදවා ඉදිරියට යෑමේ අපේක්ෂාවෙන් සිටින අපේ අධ්‍යාපන අධිකාරීන් හෙට අනිද්දා මේ පියවර ගත හොත් අප පුදුම විය යුතු නැත.)

අන් මිනිසුන්ට ගරු කිරීම

සිව්වෙනුව, දරුවන්ට මිනිසුන්ට ගරු කරන්නට, ඔවුන්ගේ වෙනස් අනන්‍යතාවයන්ට ගරු කරන්නට, විවිධත්වයට ගරු කරන්නට, නූගැන්වීමේ ය. තමන්ට වඩා වෙනස් විදිහට අඳින පළඳින මිනිසුන් දෙස මැදිහත් සිතින් බලන්නට නූගැන්වීමේ ය. එක් එක් සංස්කෘතික පසුබිම් තුළ හැදී වැඩෙන මිනිසුන් සිටින සමාජයක ඒ විවිධත්වය පිළි නොගන්නා ලෙස බල කර සිටීමේ ය. ඒ තුළ බහුතරය අනුයන ඇඳුම ඉහළ බවටත් සෙසු ඇඳුම් පහළ බවටත් තමන්ගේ ඇඳුම සංවර බවටත් සෙසු ඇඳුම් අසංවර බවටත් කියා සිටීමේ ය.

පාසල කරන්නේ කළ යුතු වැඩ තිබිය දී නොකළ යුතු වැඩට මැදිහත් වීම ය. ඒ තුළ දරුවන් නිසි මග යොමනු වෙනුවට, නිසි මග ට යොමු කිරීමේ නාමයෙන්, වැරදි මගට යොමු කිරීම ය.

විනය ඇඳුම බවට පිරිහෙලුනු විට අන් සියලු අංශයන්ගේ විනය පිරිහීමක් සිදු වුව ද ඒ ගැන අපට කතා කළ නොහැකි ය. මක්නිසා ද යත් විනය යනු සදාචාරාත්මක හැසිරීම බව අප සිසුන්ට කියා දී නැති බැවිනි. එය නොවැදගත් බාහිර පෙනුමට, වඩාත්ම ඇඳුමට, ලඝු කර ඇති හෙුයිනි.

ඇතැමෙක් අපට විරුද්ධ වනු ඇත. ඇඳුමට අමතරව සිසුන්ට ගුරුවරුන් පන්තියට පැමිණි විට නැගිටින්නටත් සිනුවට අනුව කටයුතු කරන්නටත් පෝලිමේ රැස්වීමට යන්නට එන්නටත් උගන්වා ඇතැයි කියන්නට ඔවුන්ට පුලුවන. මේ සියල්ල බොහෝ පාසල් වල අඩු වැඩි වශයෙන් වෙන බව ඇත්ත ය. එහෙම බැලුවහම ඇඳුම මූලික වුව ද තවත් දේ ද ඇතැයි පිලිගැනීමට අපට ද සිදුවන්නේ ය. එහෙත් මේ සියල්ල පිටට පෙනෙන සන්දර්ශන ය. ඇතුළතින් හදන සදාචාරයක් වෙනුවට එලියට පෙනෙන්නට දණ්ඩනයෙන් ගොඩ නගන ලද සන්දර්ශන ය. එය ඇඳුමට දෙවැනි වන්නේ නැත. අඳින ඇඳුම එක් එක් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවට ය. මේ “ඇඳුම“ සමස්ථ පාසලට ය. පාසලේ බාහිර පෙනුමට ය. එසේ බලන කල තව වටයකින් සනාථ වන්නේ ද අප කලින් කි එක ම ය.

විනය හා දණ්ඩනය

විනය දණ්ඩනයෙන් පමණක් පනවනවා වෙනුවට, පවත්වා ගෙන යනවා වෙනුවට, අවබෝධයෙන් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු දෙයක් බවට අප තේරුම් නොගන්නා තාක්, ඒ අවබෝධය ඇති කරනු සඳහා යමක් නොකරන තාක්, අපට විනය ලෙස දැකිය හැකි වන්නේ මතු පිට කෙරෙන සන්දර්ශනයන් පමණ ය.

පන්සල තුළ කීකරුව ගාථා කියන සුදු වතින් සැරසුණු උපාසික උපාසිකාවන් දානෙ බෙදන වෙලාවේ දි හොඳ කොටස අහිමි වෙතැයි යන බියෙන් සංවරය නැති කර ගන්නේත් බිත්තියේ මුල්ලකට ඇති තමන්ගේ අයිතිය වෙනුවෙන් වෙනත් උපාසික උපාසිකාවන් සමග රණ්ඩු කරන්නේත් උපාසක උපාසිකා විනය සිසුන්ගේ විනය මෙන් ම බාහිර සන්දර්ශනයක් පමණක් නිසා ය. අභ්‍යන්තර පිරිසිදුකම බාහිරින් පෙන්වන්නට හදන පිරිසිදු කමට අහලකවත් නැති නිසා ය. ඇඳුම ඇන්දහම එයින් ම සෑහීමකට පත් වන නිසා ය. දානයේ සුවඳ හමුවේත් බිත්තියට හේත්තුව සිටීමේ සුවපහසුව හමුවේත් විනය කැළෑ වදින නිසා ය.

පන්සිල් සමාදන් වන, බණ අසන, දන් දෙන, පුද පූජා පවත්වන දේශපාලනඥයින් වැඩි දෙනෙකු දැනට ප්‍රචලිතව ඇති පරිදි දෙවැනි සිල්පදය ද එයින් නොනැවතී සමස්ථ පංචසීලයම පාහේ හිරිකිතයක් නැතිව කඩන්නේ ඒ නිසා ය. එහෙමට භක්තියක් ආගම ගැන නැත. එහෙත් පෙන්වන්නේ ආගමේ ආරක්ෂකයින් හා එහි අග්‍ර අනුගාමිකයන් තමන් බව ය. පෙන්නුවාහම ඇති ය. අවශ්‍ය බාහිර දර්ශනය ය. පාසලේ දි දණ්ඩනය ලබමින් අභ්‍යාස කළේ ද විනය ලෙස දැක්කේ ද ඒක ය.

ගිහි විනය වෙන ය. උපාසක උපාසිකා විනය ඊට වෙනස් ය. භික්ෂූ විනය ඒ සියල්ලට වෙනස් ය. එහෙත් සිවුරු දරන බොහෝ භික්ෂූන් තුළ ගිහි විනයවත් නැත.

සිවුරකින් සැරසෙන ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේ කෙනෙක් බුද්ධ පූජාව පවත්වන විට පෙන්වන සංවර කම පාරේ යන පෙලපාලියක දී නැතිනම් දේශපාලන වේදිකාවක දී නැති කරගන්නේ ද ඒ නිසා ය. මෛත්‍රිය ගැන දහම් දෙසන විනය ධර භික්ෂූන් වහන්සේ ලා ම මිනිසුන්ගේ පමණක් නොව නොදරුවන්ගේ ද නින්දට බාධා කරමින් ලවුඩ්ස්පීකර් බණ හෝ පිරිත් ප්‍රචාරය කරමින් ඔවුන්ට හිරිහැර කරන්නේ ද ඒ නිසා ය. සංවරයක් මෛත්‍රියක් සැබෑවට නැත. එය ප්‍රදර්ශණය කිරිම පමණක් සෑහෙන්නේ ය. කුඩා කල පන්තියේ උගත්තේ ද පසු කලෙක පිරිවෙනේ දී අභ්‍යාස කළේ ද පන්සලේ දී හුරු වූයේ ද ඒ සඳහා ය.

මුර දේවතාවුන් වෙනුවට මුර බල්ලන්

ජාතිය රැක ගැනීමට මුර දේවතාවුන් හිටියේ ඉස්සර ය. දැන් ඉන්නේ මුර බල්ලන් ය. මුර බල්ලන් නිතරම ඉන්නේ ඉව කර ගෙන ය. කිසියම් ආගන්තුකයෙක්, ආගන්තුක යමක්, දැක්කේ නම් හෝ ආගන්තුක යමක් දැනේ නම් උන්ට බුරන්නට ඒ ඇති ය.

මුණ සෝදන බේසමේ උන් කිඹුලන් දකින්නේ ඒ නිසා ය. කන්නට ගත් තම පිඟානට බෙදා ගත් කොත්තුවේ වඳ පෙති දකින්නේ ඒ නිසා ය.

උන්ට කරුණු සොයා, සංඛ්‍යා ලේඛන විමසා, නිගමන වලට බහින්නට ඉස්පාසුවක් නැත. තමන්ට යමක් දැනෙන මුල් අවස්ථාවේ ම කිසිවක් නොවිමසා කඩා පැනීම උන්ගේ සිරිත ය. ඒ උන් මෙහෙයවෙන්නේ ඉවෙන් පමණක් නිසා ය.

උන් කියන්නේ සිංහලයන් වඳ වෙන ගානට වෙනත් ජාතීන් තම වර්ගයා බෝකරමින් පවතින බව ය. ඒ කිසිදු සංඛ්‍යා ලේඛනයක් ඉදිරිපත් නොකරමිනි. සිංහල ජනයාගේ ප්‍රතිශතය 1881 සංගණනයේ දී 66.9 ක් වන විට ලංකා දෙමල ජනයාගේ එය 24.9 ක් ද මුස්ලිම් ජනයාගේ එය 6.7 ක් ද විය. 2011 සංගණනය වන විට සිංහල ගහණය ප්‍රතිශතයක් ලෙස 74.9 ක් දක්වා ද වර්ධනය වී තිබුණු අතර දෙමළ ගහණය 11.2 ක් දක්වා අඩු වී තිබුනේ ය. මුස්ලිම් ගහණය 9.3% ක් දක්වා වැඩි ව තිබුනේ ය. ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති දෙමල ගහණය සිරිමා ශාස්ත්‍රී ගිවිසුම අනුව වෙනස් වූ නිසා මෙහි දී සැළකිල්ලට නොගැණිනි.

පදනම් වසර ලෙස 1971 ගෙන බැලුවොත් අපට දැක ගන්නට ලැබෙන පින්තූරය මෙසේ ය. සිංහල ගහණය 71.9 සිට 74.9 දක්වා ද ලංකා දෙමල ගහණය 11.2 සිට 11.1 දක්වා ද මුස්ලිම් ගහණය 6.7 සිට 9.3 දක්වා ද වෙනස් වී ඇති බව ය. ඉන්දියානු දෙමල ගහණයේ විශාල අඩු වීමක් පෙන්නුම් කරමින් එය 9.2 සිට 4.1 දක්වා අඩු වී ඇති බව ය. දෙමල ගහණය පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛන අප තේරුම් ගත යුත්තේ යුද්ධය නිසා දෙමල ජනයාගේ සිදු වූ අඩු වීම වතුකරයේ දෙමල ජනයා වෙනත් පළාත් වලට සංක්‍රමණය විම මගින් සංගණනයේ දී වෙනස් ලෙස (ලංකා දෙමල ලෙස) ප්‍රකාශයට පත් වන්නට ඇති බව ය.

සිංහල ජාතිය තමන්ගේ රටේ සුළුතරය බවට පත්වෙමින් ඉන්නා බව කියන මිනිසුන් මේ සංඛ්‍යා ලේඛන විමසා ඇති බවක් පෙනෙන්නේ නැත.

බාහිර බලපෑම්

මේ මුරබල්ලන්ට අනුව සිංහලයන් නිකම් සුළුතරය බවට පත්වන්නේ නැත. එය හිතාමතා සිදු කරන සැලැස්මකට අනුව අන්‍ය ජාතිකයන් විසින් සිදු කරන්නේ ය. මේ දිනවල නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් ඇඟිල්ල දිගුවන්නේ මුස්ලිම් ජනයාට ය. දෙමල ජනතාව සමග ගනුදෙනුව බොහෝ දුරට බේරාගෙන අවසන් යැයි හිතන නිසා එසේ කල්පනා කරනවා වෙන්නට ද පුළුවන. මේ මතවාදයට අනුව ඒ උන් එක් පැත්තකින් තමන්ගේ වර්ගයා හිටු කියමින් බෝකරමින් සිටින අතර ඒ අල්ල පනල්ලේ සිංහලයන් ද වඳ කිරීමට දිවා රෑ නොබලා කටයුතු කිරීම හරහා ය. ලෝකයේ කිසි තැනක සොයාගෙන නැති අමුතුම උපක්‍රම ඒ සඳහා උන් භාවිතා කරන්නේ යැයි මේ මුරබල්ලෝ කියති. එකක් වඳ පෙති ය. දැනට වෛද්‍ය විද්‍යාව විසින් සොයා ගෙන ඇති වඳ පෙති වලින් කළ හැක්කේ කාන්තාවකට පිළිසිඳ ගැනීම කල් දැමීම පමණකි. ස්ථිරව වඳ කළ හැක්කේ ශල්‍ය කර්මයක් මගින් පමණකි. එහෙත් මේ මුර බල්ලන් සිතන විදිහට මුස්ලිම් කුමන්ත්‍රණකරුවන් ලඟ වෛද්‍ය විද්‍යාව විසින් දැනට සොයා ගෙන නැති වඳ කිරීමේ ක්‍රම ගණනාවක් තිබේ. ඒ පෙති වලට අමතරව යට ඇඳුම්වල තැවරිය හැකි ජෙල්වර්ග යොදා ගැනීමෙනි. තනපට වල ද කාන්තා යට ඇඳුම් වල ද සෙමින් උරාගන්නා එවැනි ජෙල් වර්ග බහා තිබෙන බව ඔවුන්ගේ අදහස ය. එක් කලෙක අපට කන්නට දෙන හාල් වර්ගයකට සමාන ලෙස සකස් කළ එවැනි වඳ බෙහෙතක් ද නිර්මාණය වී තිබිණැයි ද කියවින. එම කටකතාවේ හැටියට ඒ “ප්ලාස්ටික්“ හාල් ගෙනැවිත් තිබුණේ මුස්ලිම් රටක් වූ පකිස්ථානයෙනි. විශේෂයෙන් එවැනි උපක්‍රම හරහා ශල්‍ය කර්මයක් නොකර ගැහැණුන් පමණක් නොව පිරිමින් ද වඳ කළ හැකි බව උන් කියති. මේ සියල්ල පට්ටපල් බොරු ය. නිකරුණේ බුරන්නට සමාවට කාරණා ය.

ඒවා වරින් වර වැල නොකැඩී මතුවන අයුරින් නම් පෙනෙන්නේ, සැබෑ කුමන්ත්‍රණය කරන්නේ වෙන කවුරුවත් නොව මේ මුර බල්ලන් ම බව ය.

මුර බල්ලන් හිතන්නේ බුරන්නේ නැතිව හිටියොත් තමන්ගේ ජොබ් එක නැතිවිය හැකි බව ය. බූරුවා තමන්ගේ වැඩය බාර ගැනීමට ඉඩ ඇති බව ය.

නැගිටින කොටි

හමුදා බස් රථයක බෝම්බයක් පිපිරුණු විට උන්ට එය ත්‍රස්තවාදීන්ගේ හිස එසවීමක් විය. කොටින්ගේ දෙවැනි ආගමනයක් විය. උන්ගේ නිගමනය වූයේ උතුරේ හමුදාව වෙනදා මෙන් නැති නිසා මේ නැවත නැගිටීම සිදු වන බව ය. මේ ගැන ඉතා මෑතක දී විමල් වීරවංශ සහෝදරයාත් ගම්මන්පිල උපාසක මහතාත් කළ කලබැගෑනිය ඔබට මතක ඇතැයි සිතමි. බස් රථයට බෝම්බය ගෙනාවේ පසුව භාවිතයට ගැනීම උදෙසා සොල්දාදුවකු බවට ආරංචි වූ පසු මේ දෙපලම නගුට අකුලා ගෙන පස්සට ගියා මිස තමන්ගේ වැරදි නිගමනයන් ගැන කම්පා වූයේ නැත. බල්ලන් තමන්ගේ කල් ක්‍රියාව නැවත විමසීමකට භාජනය කරන්නේ නැති සේම මේ මුර බල්ලන් ද තමන්ගේ කල් ක්‍රියාව විමසා බලන්නේ නැත. උන්ගේ හාම්පුතුන් තියා රට්ටුන් වත් මේ මුරබල්ලන්ගෙන් බිරුවේ නිකම් නොවේ දැයි කියා වත් අසන්නේ නැත (ජාතියේ මුරබල්ලන් ලෙස නිල ලියාපදිංචියක් ඇති මාධ්‍ය කරුවන් බොහෝ දෙනෙකුටත් ඉතිහාසය අවුස්සා ප්‍රශ්න කිරීමට මතක් වන්නේ කලාතුරකින් නිසා මේ මුරබල්ලන්ට බේරී යෑමේ ඉඩ වැඩි ය).

උතුරේ උද්ඝෝෂණයක දී පොලීසිය සමග මිනිසුන් ගැටුනොත් එය ඊලමය නැවත හිස ඔසවන බවට සාක්කිය කි. එය ම දකුණේ සිද්ධ වුනාට එයින් මේ මුුරබල්ලන්ට කිසිවක් අමතරෙන් කියවෙන්නේ නැත. එය පොලීසියේ අකර්ණම්‍ය ස්වභාවයට ජනතාවගේ නොකැමැත්ත පළ කිරීමක් හැටියට මිස ඉන් එහාට ඔවුන් ගන්නේ නැත. උතුරේ නාඳුනන තුවක්කු කරුවෙකු අතින් මිනිසෙකු මැරුණත් තත්වය එසේ ම ය. දකුණේ නම් එය තවත් මිනීමැරුමකට එහා යන්නේ නැත. එහෙත් උතුරේ එය කොටි නැගිටීමේ  පළමු වෙඩිමුරය ලෙස අර්ථ දක්වනු ලැබේ. මුර බල්ලෝ ඉක්මණින් බුරති. කඩා පනිති. හිතන්නට ඉස්පාසුවක් උන්ට නැත. අප මේ කියන මුර බල්ලන් ද එසේ ය.

මුර බල්ලන්

මුර දේවතාවුන් රට රැක්කා මිස රට අගාධයට දක්කා ගෙන ගියේ නැත. මේ මුර බල්ලන් රට ගෙන යන්නේ අගාධයට ය. එක් පැත්තකින් ඔවුන්ගේ කටයුතු වලින් ආර්ථිකය විනාශයට යන අතර රටක් ලෙස ලෝකය තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ නාමය ද ඔවුන්ගේ කටයුතු නිසා විනාශයට පත් වේ.

වසර තිහක් තිස්සේ දිග්ගැස්සුණු යුද්ධය අපේ ආර්ථිකය දරුණු ලෙස විනාශ කර දැම්මේ ය. ආසියාවේ ජපානයට පමණක් දෙවැනි වූ ආර්ථිකයක් හිමි ව තිබූ ශ්‍රී ලංකාව අද ඉන්නේ බොහෝ ආසියානු රටවල්වලට පිටුපසිනි. පැල්පත් ඇති පෙදෙසක් හඳුන්වන්නට අපේ රටේ මිනිසුන් පාවිච්චි කළ වචනය කොරියාව ය. ඒ කොරියාව එපමණටම දුගී බවේ ගැලී සිටි නිසා ය. අපේ ඒක පුද්ගල ජාතික ආදායම මෙන් තුනෙන් එකකට පනහේ දශකයේ හිමිකම් කී කොරියාව අද වෙන විට ආර්ථික අතින් ශක්තිමත්ව සිටිනවා පමණක් නොව උන්ට ඔච්චම් කළ ලංකාවේ මිනිසුන්ට රැකියා දෙන තත්වයට ද දියුණු විය. සිංගප්පූරුව ආදර්ශයට ගත්තේ අපව බව කියවේ. අද ඉතින් අපට කළ හැක්කේ ඒ අතීතය දෙස බලා හීල්ලීම පමණකි. සිංගප්පූරු අගමැති ලී ක්වාන් යූ සිය චරිතාපදානයේ ශ්‍රී ලංකාව ගැන සඳහන් කරන්නේ වාර්ගික අර්බුදය ජය ගත නොහැකි වීම නිසා ඔත්පල වූ රාජ්‍යයක් ලෙස ය. ශ්‍රී ලංකාවෙන් යමක් කළ යුත්තේ කෙසේදැයි ඉගෙන ගන්නා අතරේ ශ්‍රී ලංකාව වාර්ගික අර්බුදය කළමනාකරණය කළ දුර්වල ආකාරය දෙස බලා යමක් නොකළ යුත්තේ කෙසේදැයි ද ඔහු ඉගෙන ගන්නට ඇත.

ජාතියේ මුර බල්ලන් අඟවන්නේ නම්, කියන්නේ නම්, ලංකාව ඉහළට ඔසවන බව ය. එය රකින බව ය. හැබෑ මුර බල්ලන් හිතන්නේ ද තම ස්වාමියා රකින බව ය. ඔහුගේ ආධිපත්‍ය පතුරුවා හැරීමට තමන් වෙන කාටත් වඩා දායක වන බව ය. හාම්පුතා සමීපයට වත් සතුරෙකුට ලං වන්නට වත් ඉඩ නොතබන බව ය.

අවසානයේ දී  සිදු වන්නේ හාම්පුතාට තමන්ගේ හිතේෂීන් අහිමි වීම ය. ගනුදෙනු කරුවන් අහිමි වීම ය. හාම්පුතා තනි වීම ය. රට රකිනවා යැයි කියන මේ මුර බල්ලන් ද අවසානයේ රටට කරනු ඇත්තේ මේ නස්පැත්තිය ම ය. ලෝකය ඉදිරියේ රට තනි කිරීම ය. ආයෝජකයන් ද මේ රටට නොඑන බවට සහතික කර ගැනීම ය.

පිස්සු හැදීම

මුර බල්ලන්ට පිස්සු හැදුනොත් මිසක උන් හාම්පුතාව හපා කන්නේ නැත. සිංහල බෞද්ධයන්ට සිදු වන අකටයුතුකම් ගැන පිස්සුවෙන් හැසිරෙන මේ මුර බල්ලෝ වෙනත් ජාතියක ආගම මිනිසෙකුට තමන්ගේ මිනිසෙකු අතින් සිදු වන අකටයුත්තක දී අගතියට පත් පාර්ශවය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නේ නැත. ඒ වෙනුවට ඔවුන් කරන්නේ එසේ අකටයුතු කම් කළ තමන්ගේ එකා ආරක්ෂා කිරීමට ය. ඒ සඳහා පිස්සුවෙන් මෙන් හැසිරීම ය. ඒ මුර බල්ලන්ගේ හැටි ය. ඒ සඳහා උන් පොලීසිය හා උසාවිය පවා ආක්‍රමණය කරන්නට බිය නොවෙති. බල්ලන් නීතිය දන්නේ නැත. උන්ට ඒවායින් කාරියක් ද නැත.

රට්ටුන්ට පේන්නට හාම්පුතා කෑ ගැසූ කල නගුට ද අකුලාගෙන අහිංසක වෙස් ගැනීමට මේ මුර බල්ලන්ට මහ වෙලාවක් යන්නේ නැත. උන් සමාව ඉල්ලා එහෙම තැනකින් ෂේප් වෙන්න ද දක්ෂ ය. ඒ සමාව බන්දේසියක තබා ලැබෙන බවට උන්ගේ විශ්වාසයක් ද ඇති නිසා ය.

මුර බල්ලන් මෙසේ හැසිරීම ගැන උන්ට දොස් කිව නොහැකි ය. එහෙත් මුර බල්ලන්ගේ මේ හැසිරීමෙන් තමන්ට බොහෝ දේ අහිමිවන බව මේ මෝඩ මුර බල්ලන්ගේ හාම්පුතුන් වත් අඩුවශයෙන් දැන සිටිය යුතු ය. එහෙත් ඒ බවක් නම් පෙනෙන්නට නැත. ඉතා ඉහළ අධ්‍යාපන මට්ටමක් ඇතැයි කියන මිනිසුන් ද මේ මුර බල්ලන්ගේ ගෝරනාඩුවෙන් කැළඹීම පත්ව සිටිති. ටෝර්ච් ගසමින් හොරු හොයා මෙහෙයුම් දියත් කරන්නට උන් නොනිදා කටයුතු කරති.

එයට ද හේතුවක් තිබේ. ඒ මේ මුරබල්ලන් විවිධ වේෂයෙන් පෙනී සිටීම නිසා මිනිසුන් අතරමං වීම ය. වරෙක උන් සිවුරු දරති. තවත් වරෙක උපාධි ලෝගු පළඳිති. තවත් වරෙක පොලිස් නිල ඇඳුම තුළ අරක් ගනිති. ඇතැම් විටෙක හමුදා නිල ඇඳුමට ද බසිති. කලාතුරකින් තැනක විනිශ්චය ආසන වලට ද නගිති. වැඩිපුරම උන් ඉන්නේ දේශපාලනඥයින් හැටියට ය. නිකම් මිනිහෙකු කියනවා මෙන් නොව මේ ස්ථාන වල සිට කියන විට බලපෑම වැඩි ය. නිකම් බල්ලෙකු බුරනවාක් මෙන් නොව මුර බල්ලෙකු බුරන විට බලපෑම වැඩි ය.

හාම්පුතා අවදි කරවීම

මුරබල්ලන් ද කැමති උන් බුරන විට උන් තරමට ම හාම්පුතාත් අවදි වී නොසන්සුන් වනු දැකීමට ය. තමන්ගේ මෙහෙය පිළිගත්තා ලෙස උන්ට දැනෙන්නේ එවිට ය. උන් ඒ නිසා ඉවරයක් නැති ව බුරති. හාම්පුතා සංවේදී වෙනකම් ම බුරති.

ඇතැම් තැනක බුරා ඇත්තේ හුළගකට හෙළවුනු කොළයකට බව හාම්පුතාට තේරුණ විට මුර බල්ලාට ද ලජ්ජා හිතෙන වෙලාවල් තිබේ. උන් එවිට කරන්නේ නගුට අකුළාගෙන තමන් බිරුවේ නැති ගානට ඉන්නා එක ය. එවිට එතැනින් එහාට හාම්පුතා ද කිසිවක් සොයන්නට යන්නේ නැත. බොරුවට හරි බුරන්නට කෙනෙක් සිටීම ගැන සතුටු වෙමින් හාම්පුතා ඉන්පසු තමන්ගේ පුරුදු රාජකාරි වල නිරත වෙනු ඇත.

අද අප රටේ සිදු වෙමින් පවතින්නේ එය ය. අවාසනාව නම් ඇතැම් තැනක මුර බල්ලන් සිය දම්වැල් ලිහා ගෙන තාප්ප පැනීම ය. අහිංසක මිනිසුන් පසු පස හඹා ගොස් උන් හපා කෑම ය.

මෑතක දී අම්පාරේ සිදු වුනේ ඒක ය. යුද්ධයෙන් පසු වරින් වර විවිධ ස්වරූපයෙන් මතු වූයේ ඒක ය.

බෝට්ටුවක ගමනකින් පසු අනාථ වී ආණ්ඩුවෙන් තාවකාලිකව නවාතැන් දුන් ගණනින් 35 ක් වූ රොහින්ගියා අනාථයින්ට පහර දුන්නේ උන් ය.

ඒ සිරියානු යුද්ධය නිසා ඒ රටේ මිනිසුන් අනාථයන් බවට පත්වුනු පසු ඒ අනාථයන් බාර ගැනීමට රටවල් ගණනාවක් ඉදිරිපත් ව තිබිය දී ය. ඒ මුස්ලිම් නොවන ජර්මනිය සිරියානු අනාථයින් ලක්ෂ 16 ක් ද තම රටට බාර ගෙන තිබිය දී ය. එමෙන් ම මුස්ලිම් නොවන කැනඩාව ද ලක්ෂ 1.5 ක් ඉක්මවන අනාථයින් පිරිසක් බාර ගෙන තිබිය දී ය. ඒ අප රට, හදිසියේ මිදුලකට කඩා වදින බල්ලෙකුටවත් ගහන්නට පොල්ලක් උස්සන්නේ නැති, එහෙත් කන්නට යමක් දෙන්නට ඉක්මන් වන, මිනිසුන් ඉන්නා රටක් ලෙස අප විසින් ම කියමින් තිබිය දී ය.

(මුස්ලිම් රටවල් විසින් ද මේ සරණාගතයින් බොහෝ බාර ගත් බව පින්තූරය සම්පූර්ණ කිරීම සඳහා සටහන් කළ යුතු ය. ඒ තුර්කිය මිලියන 3.4 කට වැඩි පිරිසක් ද ලෙබනනය මිලියන 2.2 කට වැඩි පිරිසක් ද ජෝර්දානය මිලියන 1.2කට අධික පිරිසක් ද සවුදිය ලක්ෂ 5 කට අධික පිරිසක් ද වශයෙනි. මෙසේ සිරියානු සරණාගතයන් බාරගත් මුස්ලිම් හා මුස්ලිම් නොවන රටවල් ගණන 48 කට වැඩි අතර ඒ රටවල ඉන්නා සරණාගතයින් ගණන මිලියන 6.3 ක් පමණ වෙතැයි ගණනය කර තිබේ.)

අහිංසක මිනිසුන්ට මුරබල්ලන් කඩා පැන උන් හපා කෑම නඩු යන වැඩකි. ලංකාවේ ඇතැම් උසාවියක දී නඩුව ගොඩින් බේරුණත් ජාත්‍යන්තර උසාවියක දී මේ මුරබල්ලන්ට හා උන්ගේ හාම්පුතුන්ට එරෙහිව නඩුව විභාගයට ගන්නා දවසක් ද එන්නට පුළුවන. එදා ට මුරබල්ලාට පමණක් නොව උන් ආම්බාන් නොකළ හාම්පුතුන්ටත් “අපේ කම“ නැතිව නීතිය ක්‍රියාත්මක වන්නට ඉඩ තිබේ.

ඒ නිසා පමා නොවී මේ මුරබල්ලන් බැඳ දැමිය යුතු ය.

නැතිනම් මේ පහර දීම් ඉවසිය නොහැකි අහිංසක මිනිසුන් දිනක කෝපයට පත් ව මුරබල්ලන් පමණක් නොව උන්ගේ හාම්පුතුන්ටත් ඇතම් විට ඒවා ඉවසන රට්ටුන්ටත් විරුද්ධව පෙල ගැසීම වැළැක්විය නොහැකි වනු ඇත.

නැවත විමසිය යුතු ආගමික සාහිත්‍ය

කලාකරුවන්ට සාහිත්‍ය විමසීමට බාධාවක් නැත. ඔවුන්ගේ විමසීමට ආගමික සාහිත්‍යය ද ඇතැම් විට හසුවේ. මේ අප දක්වන්නේ කලාකරුවෙකු විසින් කරන ලද එවැනි වෑයමකි. මේ ගී පද සෝමතිලක ජයමහ ගයන අපූරු ගීයක පදමාලාවෙනි. අසන්නට ලැබෙන්නේ ගායනය පමණක් නොව සංගීතය ද ගී පද මාලාව ද සෝමතිලක ජයමහ සූරීන්ගේ බව ය.

මේ ගීතයෙන් අභියෝගයට ලක්වන්නේ බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ එන බුදුන් වහන්සේව ය. ලෙහෙසි පහසු කෙනෙකු විසින් අභියෝග කරන්නට නොහිතන බුදුන් වහන්සේව ය.

එම කතාවට අනුව ඊළග දිනයේ සිය හිත ගත් පෙම්වතියේ අත ගැනීමට සිටි නන්ද කුමරු ප්‍රයෝගයක් මගින් සිය සසුනට එකතු කර ගැනීමට බුදුන් වහන්සේ කටයුතු කළ බව කියවේ. ඒ සඳහා නන්ද කුමරුන් දෙව්ලොව කැන්දාගෙන යන බුදුන් වහන්සේ ඒ අතරමග අලුතෙන් දවා හළු කළ හේනක ඉන්නා වැඳිරියක් ද ඔහුට දැක බලාගන්නට සලස්වන්නේ ය.

ඉන්පසු දිව්‍යාංගනාවන් පෙන්වා සිටින බුදුන් වහන්සේ අසන්නේ ජනපද කළ්‍යාණිය මේ දෙවඟනන් සමග සන්සන්දනය කිරීමේ දී පෙනෙන්නේ කෙසේ ද කියා ය.

දිව්‍යාංගනාවන්ගේ රූ සිරියෙන් මත්වන නන්ද කුමරු කියන්නේ මගදී  දා අලු කළ හේනේ සිටි වැඳිරිය වැනි ය කියා ය. මේ ගී පද මාලාවෙන් ප්‍රශ්න කරන්නේ එවැනි සන්සන්දනයක අර්ථ විරහිත භාවය ය. මතුපිටින් පෙනෙන රූපයට වහල් වන්නට පෙම්වතෙකු තුළ ඇති නොකැමැත්ත ය. සම්පූර්ණ චරිතය මිසක රූපය තඹ සතයකට මායිම් නොකළ යුතු බව ය. නන්ද කුමරු තුළ මනුස්සකම සුළුවෙන් වත් ඉතිරිව තිබුණේ නම් ඔහු මෙසේ කියනු ඇති බව ය.

නවදැලි හේනක පෑව වැදිරි රුව

ලෙස උවමින් දෙනුවන් රවටා…

මා පෙම් කල ජනපද කල්‍යාණිට

හිමියනි මට කල නොහැක නිගා…//

 

‍සුරඟන රූසිරු දුටිමි හැදින්නෙමි

සිත්ලෙස දෙනුවන් බඳුන් පුරා…//

මා හඳුනන මගෙ හදගත් කලණිය

මට නුදුරුයි සුරඹුනට වඩා

 

නවදැලි හේනක…//

 

මා සිත සුවපත් කරලනු නොහැකිය

සෝ ලතැවුල් දෙයි රැයද දිවා…//

නෙත දුටු සුරගන රූසිරු කුමටද

හද දුටු ජනපද කලණ නිසා…

සාහිත්‍යයේ එන “බුදුන්“

නන්ද කුමරු ස්ත්‍රී රූපයකට වශී කර ගත නොහැකි සැබෑ ප්‍රේමවන්තයෙකු ලෙස උත්කර්ෂයට නංවන සෝමතිලක ජයමහ ඒ අතරම බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ එන “බුදුන්ට“ හීන් ටොක්කක් ද අනින්නේ ය. එය බුදුන් වහන්සේට එල්ල කළ දෙයක් ලෙස ගෙන ඊනියා බෞද්ධයින් විසින් කලබැගෑනියක් ඇති නොකළ යුතු ය. මක්නිසා ද යත් එයින් ඉලක්ක කර ගත්තේ එකක් කඩතොලු මකන්නට ගොස් දහයක් කඩතොලු හදා ගත් මේ බෞද්ධ සාහිත්‍ය නිර්මාණය කළ “ඉඳුරුවේ ආචාරියාට“ නිසා ය.

මේ ගීතය අයිති 70 දශකයට ය. ඒ කියන්නේ අප රට අදට වඩා විවෘතව පැවැති වකවානුවකට ය. මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ බවතරණය ලියූ අතීතයට ය. අද මෙවැනි ගී පද මාලාවක් ලියුවේ නම් ලියූ එකා ඉවර ය.

මීට සමාන අභියෝගයක් එල්ල කළ තව ගීතයක් තිබේ. එය ද අයිති එම දශකයට ම ය. එය කුඩා දරුවන් මහණ කිරීම පිළිබඳව නැවතත් සිතන්නට අපව යොමු කරවන ගීයකි. ගායනය හා සංගීතය සනත් නන්දසිරිගේ ය. ගේය පද රචනය ප්‍රියානන්ද විජේසුන්දර ගේ ය.

බෝ මළුවේ මල්.. සුවඳක පැටලී..

අම්මා පෙව් කිරි.. සුවඳ ගලා එන්නේ..

සුපුරුදු උණුහුමකට සිත ඈදී..

ගේ දොර සෙල්ලම්.. පිටිය මතක් වන්නේ..

දං බෝවිටියා කැලේ මැදින්..

එන්න හිතයි නුඹ ලඟට සැනින්…

 

එතෙර කරන්නම් සතර වරිගයම

සංසාරේ යන මේ ගමනේ..

චුට්ටක් සෙල්ලම් කරලා එන්නද

පුරුදු යහළුවන් හා සැනිනේ..

එහෙම ගියත් ඒ අය පොඩි සාධු

කියා කියන විට වැඳ වැටිලා..

කොහොම අම්මේ ඔට්ටු දුවන්නේ

වෙල් ඉපනැල්ලේ පැන නටලා…

 

බෝ මළුවේ මල්….

 

භවයෙන් භවයේ පෙරුම් පුරා මම

බවුන් වඩා උපදින වාරේ..

දිනයක මතුදා හතර වරිගයම

එතෙර කරන්නම් සංසාරේ..

ඉන්පසු ඇවිදින් අම්මේ ඔබ ලඟ

ඉන්නම් කිරි සුව‍‍ඳේ එතිලා..

කොහොමද අම්මේ එහෙම කරන්නේ

අම්මත්… සසරින්… එතෙර වෙලා…

 

නොදරුවන් මහණ කිරීම

කුඩා දරුවන් මහණ කිරීමට මුල් වන හේතු ගණනාවකි. එකක් දරිද්‍රතාවය ය. අනෙක හතර කේන්දරය පාලු වීම ය. තෙවැන්න අම්මාට හෝ පියාට අපල නිසා වෙන් කර වන ලෙස ජෝතිෂඥයෙකු කර ඇති නිර්දේශය ය. හතර වැන්න මේ ගීතයෙන් කියන කාරණය ය. එනම් හතර වරිගයම සංසාරෙන් එතෙර කරවන්නට ය.

මේ කුමක් නිසා කළ ද මේ නම් අමානුෂික කාරණයකි. දෑවැදි ඉල්ලා වයස හත යම්තම් ඉක්මවූ සිය දරුවා පියා පසු පස යසෝදරා දේවිය යැවූ බව කියන කතාව නිසා දරුවන් මහණ කිරීම පිටුපස තියෙන බරපතල කම අඩුව තිබේ. සිදුහත් කුමරුගේ පුතු එතරම් වයසක දී මහණ කළ හැකි නම් අපේ දරුවෙකු මහණ කළ නොහැක්කේ ඇයි දැයි කියමින් හිත හදා ගන්නට එසේ සසුනට සිය දරුවන් පරිත්‍යාග කරන දෙමාපියන්ට පුළුවන් කම ලැබී තිබේ.

ඒ නිසා ම ගී පද රචකයෙකුට රාහුල කුමරු ගැන ද නිර්මාණාත්මක මැදිහත් වීමක් කළ හැකි ව තිබේ.

 

දෑවැදි ඉල්ලා මා යැවු අම්මේ

කාට තුරුළු වී හුරතල් වෙන්න ද

අම්මාගේ කිරි සුවඳ මතක් වී කඳුලක් එනවා හිතට මගේ

සෙල්ලම් කරනට ආයෙත් එන්න ද

වැලි සෙල්ලම් කළ යාළුවො පේනව

දකිනා හීනෙක අම්මත් ඉන්නව

දෑවැදි නැතුවට කම් නැහැ අම්මේ

පෙරලා එන්න ද අවසර දෙනව ද

කියන්න අම්මේ පමා නොවී

මේ ඔබේම රාහුල පුතු අම්මේ

 

මේ කතාවේ සංකිර්ණත්වය, ඇත්තටම කියන්නේ නම් මෙහි ඇති බරපතල බව, වඩාත් තදින් දැනුණේ මැයි මස 16 දින මව්බිම පුවත් පතේ දුටු ප්‍රවෘත්තියක් නිසා ය. ඒ වසර 4 ක දරුවෙකු මහණ කරන්නට පන්සලට දන් දුන් අම්මා කෙනෙකුගේ කතාවක් නිසා ය. ශීර්ෂ පාඨයේ නම් තිබුනේ හතර කේන්දරය පාලු වූ නිසා බාර දුන් බවක් ය. එහෙත් ඉන්පසු කියවෙන කතාවේ තිබුනේ දරුවෙකු හොයන පන්සලක් ගැන ලද ආරංචිය අනුව අම්මා විසින් දරුවා එම පන්සලට බාර දුන් බවකි. මුළු රාත්‍රිය පුරාම දරුවා අඩමින් පසුවුනු අතර පසුව ලද පැමිණිලි අනුව පොලීසිය විසින් දරුවා සිය බාරයට ගෙන ඇත. එහෙත් පොලීසියේ කාන්තා නිලධාරීන්ට ද දරුවාගේ ඇඩිල්ල නතර කර ගත නොහැකි වී තිබේ. වරින් වර මෙසේ එලිපහලියට එන ප්‍රවෘත්තියකින් මිස මෙසේ පන්සලේ මහණ කරනු ලබන දරුවන්ගේ ඉරණම අපට හරිහැටි දැන ගන්නට ලැබෙන්නේ නැත.

වෙස්සන්තර ආදර්ශය

වෙස්සන්තර ජාතකය ද දරුවන් දන් දෙන්නට සසරින් එගොඩ වෙන්නට හදන දෙමාපියන්ට උල්පන්දම් දෙන සාහිත්‍ය කෘතියකි. දරුවෙකු දෙමාපියන්ගේ දේපලක් යැයි ඒත්තු ගන්වන ඒ නිසා ම දන් දිය හැකි පවරා දිය හැකි සම්පතක් යැයි දෙන ඉඟියක් මේ  කතාව තුළ තිබේ. ඊටත් වඩා බරපතල කාරණය නම් මවගේ අවසරය පවා නොමැතිව පියෙකුගේ තනි තීන්දුවකින් පවරා දිය හැකි දේපළක් ලෙස එයින් ඉඟියක් ලැබීම ය. එවැනි පවරා දීමක් සඳහා දරුවන්ගේ කැමැත්තවත් විමසිය යුතු නොවන බව එයින් කියවේ. එසේ බාර ගනු ලබන්නා විසින් දරුවන් අරභයා කුමක් කරන්නේ දැයි වත් විමසිය යුතු නොවන බව එය ඒ තරමට ම තමන්ට අයිති සම්පතක් බව මෙයින් අර්ථ ගන්වා තිබේ. මේ විමසිල්ලට ලක් කළ යුතු බෞද්ධ සාහිත්‍යය ය.

දරුවන් පමණක් නොවේ බිරින්දෑ ද එවැනි දේපලක් බවට, ඇගේ කැමැත්ත නැතිව රිසි දෙයක් කරගනු පිණිස තවත් කෙනෙකුට පැවරිය හැකි දේපලක් ලෙස, වෙස්සන්තර ජාතකයෙන් ලඝු කොට තිබේ. දරුවන්ට පමණක් නොව ඇයට ද අයත් වන ඉරණම සැළකිය යුතු දෙයක් නොවන බවට ඉඟි කර තිබේ.

ජූජක බමුණා ළය පැලී මැරී ගිය නිසා යම්තම් ජාම බේරුණ නමුත් බැරිවෙලාවත් දිගටම ජීවත් වුනා නම් ඔහුගේ ස්වභාවය ගැන කියන කතා අනුව සිදුවන්නේ දරුවන්ට වහ කන්නට ය. මන්ත්‍රී දේවියට වහ කන්නට ය. අවසානයේ සාහිත්‍ය සම්පාදනය කළ කර්තෘට වහකන්නට ය. මේ තරම් තදින් මේ ගැන කියන්නේ මේ බෞද්ධ සාහිත්‍ය ආගමක් ලෙස පමණක් නොව දේවවාක්‍යයක් ලෙස සළකන පිළිගන්නා මිනිසුන් සිටින නිසා බව නැවත නැවතත් කිව යුතු ය. ඒ මගේ බේරිල්ලට පමණක් නොවේ. සුවහසක් දරුවන්ගේ බේරිල්ලට ය. භාර්යාවන්ගේ නිදහසට ය.

වෙස්සන්තර රජ්ජුරුවන් තම දාන පාරමිතාව අරඹන්නේ රජුට අයිති සුදු ඇතා දන්දීමෙනි. රටවැසියන්ගේ විරුද්ධත්වය හරහා දන් දීමෙනි.

පාලකයා අයිතිකාරයා නොව භාරකාරයා ය

රජ කෙනෙකුට රාජධානියක් පැවරෙන්නේ එහි ඇති සම්පත් භුක්තියට සවි කර ගන්නට හෝ ඒවා තමන් කැමති ඕනෑම අයුරකින් පරිහරණය කිරීමට හෝ නොවේ. වත්මන් යුගයේ රාජ්‍යත්වයට පත් වෙන සාමාන්‍ය මිනිසුන් මෙන්ම වෙස්සන්තර රජු ද හිතුවේ රාජ්‍ය සතු සම්පත් තමන්ට රිසි සේ භාවිතා කළ හැකි බව ය. තමන් එහි තාවකාලික භාරකාරයා පමණක් බව ඔහුට මේ යුගයේ අප රටේ පාලකයන්ට මෙන් ම අමතක විය. අදටත් අපේ පාලකයින් තමන්ට රිසි සේ සිල් රෙදි ඇතුළු තවත් බොහෝ දන් දෙන විට ආදර්ශයට ගන්නේ මේ වෙස්සන්තර විය හැකි ය. කතාවලින් ඇති කරන බලපෑම ඒ තරමට ප්‍රබල විය හැකි ය.

දරුවන් සම්බන්ධයෙන් ද ඔහු ක්‍රියා කළේ ඊට සමාන අන්දමට ය. ඔහු විසින් ජාතක කළේ වුව ද ඔවුන් ද ලෙයින් මසින් සැදුනු මිනිසුන් බව ඔහු නොසළකා හැරියේ ය. තමා ඔවුන්ගේ තාවකාලික භාරකාරයා බව අමතක කර දැමුවේ ය. දරුවන් සම්බන්ධයෙන් තමන්ට යම් අයිතියක් ඇත්නම් ඊට නොදෙවෙනි හෝ ඊට වඩා අයිතියක් ඔවුන්ගේ මවට ඇති බව මුලින් පිළිගෙන මන්ත්‍රී දේවිය එනතුරු තීරණය කල් දැමු ඔහු අවසානයේ එය බුද්ධත්වයට හිලව් කර අමතක කර දැම්මේ ය. මේ ආදර්ශයන්  කිසිවක් යහපත් නැත.

දැන් මා හැරෙන්නේ උම්මග්ග ජාතකයට ය. පණ්ඩිත භවේ අග තැන්පත් මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ වැඩ කිඩ හරහා සමාජයට ගෙනෙන දරුණු පණිවුඩයක් ගැන කියන්නට ය. ඒ මහෞෂධ පණ්ඩිතයන් අමරා දේවිය සිය ඇඹේනිය හැටියට සළකා බැලීම සඳහා ඇයව භාජනය කරනු ලැබුවේ යැයි කියන පරීක්ෂණයක්  නිසා ය. මේ එම ජාතකයේ කතුතුමාගේ ම වචන ය.

ඉක්බිත්තෙන් එක් දවසක් උන් විමසන සේක්. “සොඳුර අමරා දේවිනි, සාල් මනාවක් පමණ ඇරැ ගෙනැ ඉන් මට කැඳැත් බතුත් අවුළුත් පිසව’යි වදාළ සේකැ. අමරා දේවිත්, ‘එක සාල් මනාවෙන් මෙ තෙක් දෑ කෙසේ පිසම් දැ’යි නොකියා, “යහපතැ”යි වදාළ බස ගිවිසැ, ඒ සාල් මනාව පැසැ, මුල් සාලින් බත් ද කඩා සාලින් කැඳ ද සුන් සාලින් කැව්ම් ද පිසැ, ඊට සුදුසු වු අවුළුත් පිසැ මහ බෝසතාණන් වහන්සේට අවුළු සහිත කැඳ දුන්හ. කැඳ කබලක් මුඛයට ගත් පමණෙකින් මැ සියලු රස නහර වැල් පිනා සිටැ ගත්තේ යැ. පණ්ඩිතයන් වහන්සේ උන් විමසන පිණිසැ, “සොදුර,තොප පිසමන් නො දන්නා කලැ කුමක් පිණිසැ මා ගේ සාල් නා පූදැ’යි කියා කෙළ හා සමඟ මුඛයට ගත් කැඳ කබල කාරා බිමට දමා පි සේකැ. අමරා දේවිත් නො කිපි මැ, “කැඳැ යහබත් නොවී නම් කැව්ම් කැවැ මැනවැ,ස්වාමිනි’ කියා කැවුම් අතට දුන් හ. කැවුම් මුඛයෙහි තිබූ පමණෙකින් මැ රස නහර වැල් පිනා ගියේ යැ. එයිත් එසේ මැ කාරා දමා පි සේකැ ඊටත් නො කි පි මැ, “එසේ වී නම් බත් අනුභව කරව’යි කියා බත් අතැ තුබූ හ. එයිත් ආලෝපයක් මුඛයෙහි තබන්නා මැ සිියලු රස නහර වැල් පිනා ගියේ යැ.බෝධි සත්ත්වයන් වහන්සේ , “තොප පිසමන් නො දන්නා කලැ, මා දුක සේ සොයා ගත් දෙය කුමට නැසූ දැ’යි කිපි කෙනෙකුන් මෙන් තුන් වගය මැ එක් කොටැ අඹරා පියා ,අමරා දේවින් ඉසැ පනේ ඇඟ මුළුල්ලෙහි ගල්වා දොර හව්වෙහි ඉන්නට වදාල සේකැ. අමරා දේවිත් ඊට මඳකුත් නො කිපී, “යහපතැ, ස්වාමිනි “ යි දොර හව්වෙහි හුන්නා හ.

මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ පාණ්ඩිත්‍යය

මේ කතාවෙන් සමාජගත කරන පණිවුඩ කීපයකි. පළමුවැන්න සැමියා දෙන නියෝග ප්‍රශ්න කිරීමකින් තොරව බාර ගත යුතු බව ය. ‘එක සාල් මනාවෙන් මෙ තෙක් දෑ කෙසේ පිසම් දැ’යි නොකියා, “යහපතැ”යි වදාළ බස ගිවිසැ‘ යනුවෙන් කියන්නේ ඒ කාරණය ය.

දෙවැන්න කිසිදු පදනමක් නැති ව අමු අමුවේ බොරු කියමින් අපහාස කරන කල වුව මුවින් නොබැණ ඉවසිය යුතු ය යන පණිවුඩය ය. “සොදුර,තොප පිසමන් නො දන්නා කලැ කුමක් පිණිසැ මා ගේ සාල් නා පූදැ’යි කියා කෙළ හා සමඟ මුඛයට ගත් කැඳ කබල කාරා බිමට දමා පි සේකැ. අමරා දේවිත් නො කිපි මැ, “කැඳැ යහබත් නොවී නම් කැව්ම් කැවැ මැනවැ,ස්වාමිනි’ කියා කැවුම් අතට දුන්නා“ යැයි කියන්නේ ඒ සඳහා ය.

තුන්වැන්න තමන් නොකරන ලද වරදකට අසාධාරණ ලෙස හා අමානුෂික ලෙස දඩුවම් දුන්නේ වුව ද එය ද මුවින් නොබැණ ඉවසිය යුතු බව ය. “තුන් වගය මැ එක් කොටැ අඹරා පියා, අමරා දේවින් ඉසැ පනේ ඇඟ මුළුල්ලෙහි ගල්වා දොර හව්වෙහි ඉන්නට වදාල සේකැ. අමරා දේවිත් ඊට මඳකුත් නො කිපී, “යහපතැ, ස්වාමිනි “ යි දොර හව්වෙහි හුන්නා“ යැයි කියන්නේ ඒ සඳහා ය.

අප මේ කියන්නේ කතාංග හැටියට වුව මනසට යන මේ අදහස් පසු කලෙක පවුල් සම්බන්ධතා වලට අවිඥානකව බල පෑ හැකි බව ය. ඒ නිසා ම මේ සාහිත්‍ය විමසිය යුතු බව ය.

බෞද්ධ සාහිත්‍ය හරහා ගත හැකි යහපත් පාඩම් කප්පරක් තිබිය දී මේ කාරණාම මතු කරන්නේ ඇයි ද යන සාධාරණ ප්‍රශ්නය කෙනෙකුට නැගිය හැකි ය. එවැනි සාධනීය බොහෝ දේ මීට ඉහත ලිපිවලදී මා විසින් මතු කර සාකච්ඡා කර ඇතැයි ඊට උත්තර ලෙස කීමට මම කැමැත්තෙමි. ඊට අමතරව මේ කිසිවකින් බෞද්ධ දර්ශනයේ පොහොසත් මතවාදයන් නිශේධ වේ යැයි මම නොසිතමි.

මට අවශ්‍ය ව ඇත්තේ බෞද්ධ සාහිත්‍ය කරුවන් විසින් එක කරුණක් මතු කරන්නට ගොස් තව බොහෝ කරුණු අනාගෙන ඇති වග කියන්නට ය. ඒ නිසා ම අප බෞද්ධ සාහිත්‍ය පරිස්සමින් භාවිතා කළ යුතු බව කියන්නට ය. එය මෙසේ සංවාදයට භාජනය කොට විවරණය කළ යුතු බව කියන්නට ය. බමුණු මත එකතු වීම නිසා කෙළෙසී ඇති සාහිත්‍ය නැවත සංස්කරණය කොට භාවිතා කළ යුතු බව කියන්නට ය. ඒ සඳහා ආරම්භයක් දීමට ය.

බෞද්ධයෙකු නිසා මා කතා කළේ බෞද්ධ සාහිත්‍ය ගැන ය. සෙසු ආගමිකයන් ද තම තමන්ගේ ආගමික සාහිත්‍ය නැවත විමසිය යුතු ය. ඒ, මේ හැම එකක්ම අවසානයේ අපේ ජීවිත වලට බලපාන නිසා ය. හොඳට මෙන්ම නරකට ද බලපාන නිසා ය.

මේක ද දියුණුව?

මානව ඉතිහාසය පැමිණි ගමන් මග දෙස ආපසු හැරී බලන සමහරු පැමිණි ගමන දෙස සුභවාදී ව බලති. ඇතැම්හු ඒ දෙස අසුභවාදී ව බලති.

සුභවාදී ව බලන අය කියන්නේ මිනිසුන් විසින් බොහෝ දේ අත්පත් කර ගෙන ඇති බව ය. මීට දශක දෙක තුනකට උඩ දී රුපියල් මිලියනයකටවත් ගත නොහැකි වූ බඩු කන්දරාවක් අප භාවිතා කරන රු දහ පහලොස් දාහකට වුව ගත හැකි ස්මාර්ට් ජංගම දුරකථනය තුළ ගොනුව තිබේ. ලයිස්තු ගත කරන්නේ නම් දුරකථනයට අමතරව ඊට කෙටි පණිවුඩ යැවීමේ හැකියාවක් ද ඇත. කැමරාවක් ද වීඩියෝ කැමරාවක් ද එය සතු ය. දින දර්ශනයක් ද දින පොතක් ද ඊට තිබේ. නියමිත වෙලාවට ඔබ අවදිකරවන සීනුවක් සහිත ඔරලෝසුවක් ද එය සතු ය. තවත් කුඩා මිලකට ඩේටා මිලට ගෙන ශබ්ද කෝෂයකට ද විශ්ව කෝෂයකට ද ඒ හරහා ප්‍රවේශ විය හැකි ය. ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රයක් ද රූපවාහිනියක් ද ඒ තුළින් ගත හැකි ය. කුඩා සිනමා හලක් නාට්‍ය ශාලාවක් නිර්මාණය කර ගත හැකි ය. එය නිසි ලෙස භාවිතයට ගන්නේ නම් මුදල් ද ඉතිරි කර ගත හැකි ය. ඒ තදබදය සහිත මාර්ගවල නොගොසින් තම ගමන යාමට හැකි විකල්ප මාර්ග සොයා ගැනීමට කටයුතු කිරීමෙනි. එය හරහා බිල්පත් ගෙවිය හැකි ය. ඒ නිසා මුදල් පමණක් නොව කාලය ද ඉතිරි කර ගත හැකි ය. ඔබගේ වැඩ සංවිධානය කර ගැනීමට එක මෙවලමක් භාවිතා කර හැකියාව ලැබෙන නිසා විශාල පහසුවක් ද ඔබට ලැබේ. විවිධ භාණ්ඩ ගබඩා කර තැබීමට යන ඉඩ ද ඉතිරි වේ. මේ සියල්ල අතිශය පහසු මිලකට ය.

ඇති. ඇති. මේ අහන්න. ඔය බඩකඩුත්තුව නිසා මිනිස් සංහතියට වි ඇති විපත ගැන ඔබ අන්ධ ද? මේ අසුභවාදීයෙකු ඉවසා බැරිම තැන නගන ප්‍රශ්නය ය. ඔය මගුල නිසා අවුල් වී ඇති පවුල් ගණන කීය ද? මිනිසුන් අතර මානව සම්බන්ධතා කඩා බිඳ දැමීමට ඔය කියන අටමගලය කටයුතු කර නැති ද? මේ විරෝධය පහසුවෙන් ඉවත දැමිය නොහැකි ය. කතාව ඇත්ත නිසා ය. කතාව ඇත්තටම ඇත්ත ද?

කැත්ත ගෙනාවේ ගස් කපන්න ය. එක ගෝතයෙක් මේ කැත්තෙන් මිනිහෙකුගේ බෙල්ල කැපුවේ ය. දැන් ඉතින් කැත්තට නිවනක් නැත. අසන්නට වන්නේ බලු බැනුම් ය. ඇත්තට ම වගකිව යුත්තේ කැත්ත ද? එය නොමනා කටයුත්තකට යොදා ගත් ගෝතයා ද? උත්තරය දිය යුත්තේ ඔබ ය.

එකතු කර ගෙන ඇති කුණු කන්දල්

අප ආ ගමන් මගේ අප විසින් එකතු කර ගත් එක් තීරණාත්මක මෙවලක් මේ දුරකථනය ය. එහෙත් අප එකතු කර ගත් කුණු කන්දල් නැද්ද? ඒවා අපමණ ය.

එකක් පොලිතීන් ය. එහි නිවුන් සොහොයුරන් වන විවිධ ආකාරයේ පැකින් ය. ඒවා නොදිරන නිසා ම ඇති කරන අවුල දිගු කාලීන ය. ඒවා කාණු පද්ධති හිර කර ගංවතුර ඇති කරන්නේ ය. සතුන් විසින් ගිල දමනු ලැබ උන් මරණයට පත් කරන්නේ ය. ඒවා ගොඩ ගැසී හැදෙන කඳු මිනිසුන් මතට කඩා වැටී උන් වනසා දමන්නේ ය. මේ අප කියන දියුුණුව විසින් අපට අත් කර දී ඇති තවත් එක් දයාදයකි. මේක ද දියුණුව යයි ඇතැමි මිනිසුන් අසන්නේ ඇත්තටම මේ සියලු විප්‍රකාර දැක උපන් සංවේගයෙනි.

මේ ලයිස්තුවට එකතු කළ යුතු තව කිපයක් තිබේ. ඉන් එකක් ෆොසිල ඉන්ධන දහනයෙන් එකතුවන වායූන් නිසා ගෝලිය උණුසුමේ ඉහළ යෑම ය. ග්ලැසියර් දියවි මුහුදු මට්ටම ඉහළ යෑම ය. ගොඩ බිම මුහුදට යට වීම ය. නියං සායවල් හා ගංවතුර වැනි ක්‍රියා ඇති වීම ය. ඇතැම් සත්ත්ව වර්ගයා මිහිතලයෙන් මුළුමණින් අතු ගෑවී යෑම ය. කොටින් ම පරිසරය ම ජීවයට නුසුදුසු සේ නැවත සකස් වීම ය.

මේ කරුණු දෙක සැළකීමේ දී අපට පෙනි යන්නේ ඊනියා දියුණුව විසින් අප ගෙනැවිත් ඇති ඛේදවාචී තැන ය. තවමත් මේ දියුණුව සම්බන්ධයෙන් ඔබට සතුටු විය හැකි ද? ජනතාව අසන ජනප්‍රිය ප්‍රශ්නය දැන් අපට ද ඇසිය හැකි ය. දැන් ඔබට සතුටු ද?

මෙය විමසිය යුතු පැනයකි. මග හැර යා නොහැකි පැනයකි. මන් ද යත් මෙයින් අදහස් කරන්නේ අප දියුණුව ආපසු හැරවිය යුතු බව නම් නතර කළ යුතු බව නම් එතැන ද ගැටළුවක් ඇති නිසා ය.

උත්තර ඇත්තේ ද ප්‍රශ්නයේ ය

නැවත වතාවක් කැත්තේ උදාහරණයට යමු. පොලීතීන් ප්‍රතිචක්‍රීය කරණය කළ හැක්කකි. ඉතිරි පැකින් ද එසේ ය. අප එසේ නොකොට එය කාණුවකට කැළයකට අත හරිනවා නම් ඇඟිල්ල දික් කළ යුත්තේ කොතැනට ද? කාට ද?

තාක්ෂණය විසින් මේ වන විට දිරා පත් වන පොලීතීන් වර්ග ද සොයා ගෙන තිබේ. එයින් කියවෙන අමතර කාරණය කුමක් ද? අප යන මාවතේ අපට වැරදීම් විය හැකි බව ය. අප ඇතැම් තැනක අතරමං විය හැකි බව ය. අප කළ යුත්තේ ඉක්මණින් නැවතත් හරි පාර සොයා ගැනීම ය. ආපසු යෑමට හෝ ගමන නැවතීමට හිත හදා ගැනීම නොවේ ය. වඩාත් සැළසුම් සහගතව ගමන යෑමට කටයුතු කිරීම ය.

තාක්ෂණය විසින් පුනර්ජිවන විදුලි බල ප්‍රභවයන් සොයා ගෙන ඇති අතර ඒවා වැඩි වැඩියෙන් ලාභ දායක ලෙස වෙළඳ පොලට නිකුත් කිරීමට කටයුතු සම්පාදනය කර තිබේ. ඒ අතර කිසිදු පරිසර හානියක් නොකරන සූර්ය බලය ද ඇත. එහි ඇති එක් සිමාවක් නම් ඒ බලය රැස් කර තබා ගැනීමේ තාක්ෂණයේ තවමත් ඇති අඩුපාඩු ය. වාර්ථා වෙන ආකාරයට බැටරි තාක්ෂණය දියුණු වන වේගය අනුව, නොබෝ කලකින්, ප්‍රධාන විදුලි බල පද්ධතියට සම්බන්ධ නොවි, විදුලි බලයෙන් ස්වයං පෝෂිත වීමට හැම නිවසකට ම පුළුවන් කම ලැබෙනු ඇත. එසේ වුව හොත් මේ ගෝලිය උණුසුමට තිත වැටෙන්නේ ය.

මීට දසකයකට පෙර වායුගෝලීය උණුසුම් වීම තරමට ම කතා කළ තව මාතෘකාවක් තිබිණි. ඒ ඕසෝන ස්ථරයේ හැදෙමින්, ලොකු වෙමින්, තිබුණු සිදුරක් ගැන ය. ඒ සිදුර ඇතිව තිබුණේ ශීත කරණ හා වායු සම්කරණ වලට අප යොදන එක්තරා ද්‍රව්‍යයක් වායුගෝලයට මුසු වුනු නිසා ය. ලෝකයේ මේ ගැන සංවාදයක් ඇති වූ අතර එම ද්‍රව්‍ය නිශ්පාදනය ක්‍රමයෙන් අඩු කොට නවතා දැමීමට කටයුතු යෙදුනේ ය. දැන් ශිතකරණ හෝ වායුසමිකරණ වලට එම ද්‍රව්‍යය යොදා ගැනෙන්නේ නැත. ඕසෝන් ස්ථරයේ සිදුර මේ වන විට අඩු වෙමින් පවතින අතර එය තවදුරටත් අනතුරුදායක නොවනු ඇත.

මෙයින් කියන්නේ දියුණුවේ මාවතේ යන අපට වැරදීම් සිදු විය හැකි බවත් අප විසින් ඒ වැරදි ඉක්මණින් අවබෝධ කරගෙන නිවැරදි කර ගෙන ඇති බවත් ඉදිරියේ දී  ද එසේ කළ යුතු බවත් හා කළ හැකි බවත් ය.

දියුණුවේ ප්‍රතිඵල කාට ද?

මේ සංවාදයේ දී හුස්ම ගැනීමට ලැබෙන්නේ නැත. අපට ඊළගට මුහුණ දිමට සිදු වන ප්‍රශ්නය නම් මේ දියුණුවේ ප්‍රතිඵල භුක්ති විඳිමට පළල් ජනතාවකට ඉඩ ලැබෙන්නේ ද නැතිනම් සීමාසහිත පිරිසකට පමණක් ඉඩ ලැබෙන්නේ ද යන්න ය. මීට ද එහා ගොස් සමහරුන් කියන්නේ, ඇති නැති පරතරය වැඩි වි ඇති බවත්, දුප්පතුන් තවත් දුප්පතුන් වෙන අතර පොහොසතුන් වඩ වඩා පොහොසත් වන බවත් ය.

මේ ගැන තොරතුරු හොයන කෙනෙකුට මේ චෝදනාවල ඇත්තේ අර්ධ සත්‍යයක් පමණක් බව ඉක්මණින් පෙනී යන්නේ ය. පොහොසතුන් වඩ වඩා පොහොසත් වන බව ඇත්තක් නමුත් දුප්පතුන් වඩ වඩාත් දුප්පත් වන්නේ යැයි යන්න බොරුවක් බව ඔවුන් ඉක්මණින් අවබෝධ කර ගන්නවා ඇත.

වර්ෂ 1820 දී ලෝකයේ “වත්මන් අගයට අනුව“ ඩොලර් 2 ට වඩා අඩු දෛනික ආදායම් ලාභී ජනතාව සිියයට 94 ක් වූ අතර එය 1980 වන විට සියයට 44 දක්වා අඩු වී තිබිණ. 2015 වන විට ඒ ප්‍රමාණය 9% දක්වා පහත වැටී ඇත. දුප්පත් කම තුළ අදට වඩාත් වැඩි ජනතාවක් තවමත් ජීවත් වන්නේ ගැටුම් වැඩි රටවල ය. ඒ සංවර්ධනයට ඉඩ ගැටුම් වලින් වළකා ඇති නිසා ය.

අප අවට දක්නා දේ ගෙන බැලුවත් මේ කතාවේ ඇත්ත නැත්ත ඔබට බලා ගත හැකි ය. දහනම වැනි ශතවර්ෂයේ  දී මෝටර් රථය තිබුනේ අතිශය අතලොස්සකට භාවිතා කළ හැකි වාහනයක් ලෙස ය. අද එය ලොව බොහෝ දෙනෙකු සතු වාහනයක් වී තිබේ. දුර කථනයක අයිතිය තිබුනේ එහෙමත් කෙනෙකුට ය. අද දුරකථනයක් නැති කෙනෙකු සොයා ගැනීම අපහසු ය. ගුවන් විදුලිය රූපවාහිනිය ශීත කරණය පමණක් නොව වෙන බොහෝ දේ ද ඉතා අඩු මිලකට සැපයිමට දියුණුව සමත් ව තිබේ. එපමණක් නොවේ. ඒවායේ දියුණු කරන ලද කාර්යක්ෂමතාවය නිසා ඒ බොහෝ උපකරණ අඩු විදුලි බලයකින් ක්‍රියාත්මක කළ හැකි ව තිබෙන නිසා ඒවා භාවිතා කිරීමට වැය වන මුදල ද අඩුව තිබේ.

ලංකාවේ තත්වය ද එයින් වෙනස්  නැත. යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත්ව තිබූ උතුරු නැගෙනහිර හැරුණු කොට 2002 දි ආදායම හා වෙනත් සාධක මත දුප්පතුන් ලෙස වර්ගී කෙරුණු පවුල් සංඛ්‍යාව මුළු ගණනින් සියයට 22 ක් වූ නමුත් 2012 වන විට එය සියයට 6.7 දක්වා පහතට බැස තිබුණේ ය.

මීට දශක දෙක තුනකට පෙර ගම්වල තිබුනේ පිදුරු සෙවි කළ පැල්පත් ය. දැන් ඒවා සීමා වී ඇත්තේ ඉතාම නොදියුණු විශේෂයෙන් යුද්ධයෙන් බැට කෑ ප්‍රදේශ කිහිපයකට පමණ ය. මීට දශක කිහිපයකට පෙර පාපැදියක් පවා සීමාසහිත ව තිබුණු උතුරු මැද පළාතේ අද වන විට බොහෝ ගෙවල්වල තමන්ගේ ම වූ වාහනයක් තිබෙන්නේ ය.

වටිනාකම ද්‍රව්‍යමය දේට පමණ ද?

මිනිසුන්ට ද්‍රව්‍යමය දේ තිබුණ ද, පරිසර දූෂණය නිසා ද පෝෂ්‍ය සහ වස විස ඇති ආහාර පමණක් ලැබෙන නිසා ද, මිනිසුන් ලෙඩ රෝග වැළඳි ඉක්මණින් මිය යතැයි යන්න ඊළගට ඉදිරිපත් වන මතය ය. වෙනත් විදිහකට කියනවා නම් මේ කියන්නේ පරමායුෂ අඩු වී ඇති බව ය. සංඛ්‍යා ලේඛන නම් කියන්නේ එය එසේ නොවන බව ය. ලෝ වැසියෙකුගේ පරමායුෂ 1955 දී වසර 48 ක් වූ අතර එය මේ වන විට වසර 70ක් ඉක්මවා තිබේ. ලංකාවේ සංඛ්‍යා ලේඛන ද කියන්නේ සමාන කතාවකි. 1960 වසරේ වසර 60 ක් වූ ලක්වැසියෙකුගේ පරමායුෂ 2017 වන විට වසර 75 ට වැඩි වී තිබේ.

මෙසේ විමසන විට පෙනෙන්නේ යකා කියන තරම් කළු නැති බව ය. හැබෑවටම දියුණුව අපට දයාද කර ඇති දේ එය විසින් අපට ඇති කර ඇති දුෂ්කරතා කීප ගුණයකින් ඉක්මවන බව ය. අපි වරින් වර වල් වැදුන ද තවමත් හරි මාවතේ යන බව ය.

පහුගිය කාලවල දස දහස් ගණන් මිනිසුන් මිය ගිය වසූරිය මහා මාරිය වැනි වසංගත බොහෝමයක් පාලනය කර ගැනීමට අප සමත්ව සිටිමු. ඒ එන්නත් සොයා ගැනීම හරහා ය. මෑතක දී ඇති වූ කුරුළු උණ වැනි වසංගත පවා, ජාත්‍යන්තර ගමන් බිමන් වෙන කවදාකවත් නැති විදිහට තිබිය දී ද, බොහෝ දුරට පැතිර යාමට පෙර පාලනය කිරීමට අපි සමත් ව සිටිමු. වෙනදා මෙන් මානසික රෝගින් හංවඩු ගසා සමාජයෙන් ඉවත් කරන්නේ නැතිව, වෙනත් රෝගයක් මෙන් සළකා, ප්‍රතිකාර කිරීමේ ද අපි දක්ෂව සිටිමු. සම ලිංගික ප්‍රවණතාවයන් ඇති මිනිසුන් ගරහා ඉවත් කරනු වෙනුවට සමාන ලෙස සළකන්නට ඉදිරිපත් වී සිටිමු. සංක්‍රාන්ති ලිංගිකයන් සම්බන්ධයෙන් ද අයිතීන් නීති ගත කරමින් තිබේ. කාන්තාවන්ගේ හා දරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ගැන අප ඊයේට වඩා අද සංවේදී වී ඇත්තෙමු. අධ්‍යාපනය නිසා කාන්තාව තවදුරටත් කුස්සියට හිර කිරීම නතර වී තිබේ. දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීම අනිවාර්යය කිරීම හරහා ඔවුන් දාසයන් කිරීම වළකා තිබේ. විවිධ ලෙස අබාධිත වූ අයට ස්වයං ව කටයුතු කර ගත හැකි ලෙස ගොඩනැගිලි සකස් කිරීමට පවා නීති සාදා තිබේ. ඔවුන්ට සිය කටයුතු තමන්ටම කරගත හැකි මෙවලම් නිපදවා තිබේ. එසේ සළකා බැලූ විට ද්‍රව්‍යමය වශයෙන් පමණක් නොව සමාජයමය වශයෙන් ද අපි බොහෝ දුරට ඉදිරියට ගොස් ඇත්තෙමු.

ලෝකය එකම යායකි

එක රටකට තව රටක් තවදුරටත් යටත් කර ගෙන සිටිමට අවසර නැත. අදටත් වක්‍ර උපක්‍රම ඒ සඳහා භාවිතා වෙතත් ඒවා පවා දිගින් දිගට පවත්වා ගෙන යෑම අපහසුව තිබේ.

යම් පාලකයෙකු තම ජනතාව තළා පෙළයි නම් සෙසු රටවල් වලට ඒ සඳහා මැදිහත් වීමේ ඉඩකඩ ද ලෝකය විසින් සකසා ගෙන තිබේ. එවන් විටක වුව අවම බලයක් යොදා ගැනීමටත්, යුදමය නොවන මැදිහත්වීම් වැඩි පුර භාවිතා කර, ගැටුම් අවම කර ගැනීමටත් ලෝකය ඉදිරිපත් ව තිබේ.

පරම්පරාවෙන් රජකමට පත් කිරීම තවදුරටත් සිදු නොවේ. නායකයෙකුට රට පාලනය කිරීමේ දී රටක ව්‍යාවස්ථාවට යටත් ව කටයුතු කරන්නට සිදු ව තිබේ. එසේ නොකරන රටවල් තනි කිරීමට සෙසු රටවල් ඉදිරිපත් වන නිසා තවදුරටත් අත්තනෝමතිකව රටක් පාලනය කිරිමේ ඉඩ වඩාත් ඇහිරෙමින් පවතී.

සෑම ප්‍රජාවකගේ ම සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයට ගරු කිරීමට ලෝකය කටයුතු කරමින් තිබේ. වෙනස් කොට සැළකීම නීතියෙන් තහනම් කොට තිබේ. මේ සියල්ල සිදු වන්නේ සියවස් දෙක තුනකට ඉහත දි ඇතැම් ජාතින් ම සමූලඝාතනය කිරීමට සිය බලය යෙදු, හිට්ලර්ට මුසොලීනිට පමණක් නොව සුදු ඕස්ට්‍රේලියානුවන්ට හා සුදු ඇමරිකානුවන්ට එසේ කිරීමට බලය දුන්, ලෝකයක බව අප විසින් අමතක නොකළ යුතු ය.

එයින් අදහස් වන්නේ දේශපාලනිකව ද ලෝකය ඉදිරි ගමනක් ගොස් ඇති බව ය.

ඉදිරිය කෙසේ වෙයි ද?

සියල්ල යහපත් නැත. තවදුරටත් අකටයුතු කම් සිදු වන බව සැබෑ ය. එහෙත් ඒ බොහෝ දෑ මේ වනවිට ප්‍රශ්න කෙරෙන ව්‍යාපාරයන් ලොව පුරා මතුවෙමින් තිබේ. පාරිභෝගිකයන් සංවිධානය වී ඇතැම් නිශ්පාදනයන් වර්ජනය කිරීම හරහා දැවැන්ත ආයතනවලට පවා දණ ගැසීමට සිදු ව තිබේ. පාරිභෝගිකයන් දිනා ගැනීම සඳහා ම මේ ආයතනවලට තමන්ගේ ප්‍රතිපත්ති පවා වෙනස් කිරීමට සිදු ව තිබේ.

මේ මැදිහත් විම් සිදු කිරීම සඳහා දියුණුව විසින්ම දයාද කර ඇති පරිගණකය, අන්තර්ජාලය හා ස්මාර්ට් දුරකථනයන් ප්‍රජාව විසින් යොදා ගන්නා බව ද පෙනෙන්නට තිබේ. මතවාදයන් සමාජ ගත කිරීමේ මාධ්‍ය ආයතන විසින් පවත්වාගෙන ගිය අධිකාරිය තවදුරටත් එලෙස පවත්වාගෙන යෑමට නොහැකි ව තිබේ. ඒ කියන්නේ මිනිසුන් වෙනදා නැති ලෙස බලාත්මක කෙරෙමින් තිබෙන බව ය. ඒ බලාත්මක කර ඇති මිනිසුන් විසින් නියාමනය කරනු ලැබ දියුණුව තවදුරටත් නිසි මග යනු ඇති බව ය.

මේක ද දියුණුව යැයි අසන අයට දෙන්නට උත්තරයක් දැන් අපට තිබේ. ඔව්, මේක තමා දියුණුව. හැබැයි තව ඉස්සරහට තවත් දියුණු වේවි.

තවදුරටත් ඔවුන්ට කිව යුත්තේ දියුණුව යන දිසාව විතරක් නොව එහි වේගයත් වෙනස් කරන්නට බලයක් ජනයාට ලැබෙමින් තිබෙන බව ය. ඒ නිසා ම මනෝ විකාර පැත්තක දමා මේ ක්‍රියාවලිය තේරුම් ගෙන එයට සාධනීයව මැදිහත් වීමට ඉදිරිපත් වන ලෙස ය. අළු ගසා නැගිටින ලෙස ය.